بهرهمندی از حُزن و حُسن؛ نقطه عطف تلاوتهای «محمد رفعت»
در نشست تخصصی تحلیل تلاوت قرآن استاد «محمد رفعت» در خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا) تلاوت محزون و تحت تأثیر خشیت الهی، تلاوتی اثرگذار و ماندگار عنوان و مطرح شد: بهرهمندی از حُزن و حُسن نقطه عطف و عامل ماندگاری تلاوتهای «محمد رفعت» است.
![]() |
نشست تحلیل تلاوتهای قرآن استاد «محمد رفعت» |
به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، نشست تحلیل تلاوتهای قرآن استاد «محمد رفعت» ـ از قاریان ممتاز و برجسته جهان اسلام ـ هفتم تیرماه، با حضور «عباس سلیمی»، «عبدالرسول عبایی» و «علیاکبر حنیفی» از پیشکسوتان قرآنی کشور و جمعی از علاقهمندان به قرآن کریم در محل سالن شورا خبرگزاری ایکنا برگزار و طی آن تأکید شد: واکاوی ابعاد فنی تلاوت قاریان ممتاز و مشهور جهان اسلام باید زمینهساز دریافت پیام الهی و تقرب الیالله باشد.
«عبدالرسول عبایی» پیشکسوت قرآنی در این نشست با اشاره به معجز بودن آیات قرآن کریم اظهار کرد: حتی تلاوت آیات قرآن نیز معجز است و بسیاری از افراد غیر مسلمان با گوش دادن به نغمات و آهنگهای تلاوت قرآن کریم، تحت تأثیر قرار گرفته و به دین مبین اسلام مشرف شدهاند.
وی با اشاره به پخش روزانه قرآن کریم از رادیو عربی کشور انگلستان در ابتدای افتتاح این رادیو تصریح کرد: این تلاوتها از قاریان مصری بزرگ و بسیار قوی صبح هر روز به مدت پنج دقیقه پخش میشد و من «شیخ علی محمود و فرید سندیونی» را به واسطه این رادیو شناختم به خاطر دارم طی آن سالها نقل میشد افسری کانادایی پس از شنیدن سوره «هود» از این رادیو که توسط «شیخ محمد رفعت» تلاوت شده بود متقاضی دیدار این قاری بزرگ جهان اسلام میشود و پس از ملاقات با وی در کشور مصر مسلمان میشود.
این استاد پیشکسوت قرآنی با اشاره به حدیثی از امام صادق (ع) که میفرماید: «تعلم القرآن بالعربیه» عنوان کرد: امیدوارم خداوند به تمامی قاریان قرآن توفیق دهد تا ابتدا معانی کلام خداوند در قرآن کریم را درک کنند و آیات الهی آنطور تلاوت شود که درک و تدبر به همراه داشته باشد، چرا که کلام معجز الهی به این واسطه اثرگذارتر خواهد بود.
آهنگ الفاظ و نظم خاص کلمات قرآن جنبهای از اعجاز این کتاب آسمانی است
وی آهنگ الفاظ و نظم خاص کلمات قرآن کریم را جنبهای از اعجاز این کتاب آسمانی عنوان کرد و گفت: حتی اگر قرآن کریم بدون هیچ لحن و نغمهای خوانده شود اثرگذار خواهد بود و معرفی قراء ممتاز جهان اسلام و شنیدن آثار آنان موجبات آشنایی و عجینشدن هرچه بیشتر مخاطبان با کلام خداوند را فراهم میآورد.
عبدالرسول عبایی: |
امیدوارم خداوند به تمامی قاریان قرآن توفیق دهد تا ابتدا معانی کلام خداوند در قرآن کریم را درک کنند و آیات الهی آنطور تلاوت شود که درک و تدبر به همراه داشته باشد چرا که کلام معجز الهی به این واسطه اثرگذارتر خواهد بود |
گزارش ایکنا حاکی است که در ادامه این نشست «عباس سلیمی» با بیان خاطراتی از دشورای دسترسی به استماع تلاوتهای قاریان بزرگ مصری طی سالهای پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران اظهار کرد: امروزه باید بدون مبالغه شاکر باشیم که به برکت مجاهدتهای امام راحل (ره)، حاکمیت نظام اسلامی و خون شهدای بزرگوار انقلاب در طول شبانهروز از رسانه ملی ما و رادیو آیات الهی طنینانداز میشود و این از دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران است.
در ادامه این کارشناس قرآنی با تأکید بر لزوم به خدمت گرفتن نغمات در تلاوت قرآن کریم خطاب به علیاکبر حنیفی گفت: با توجه به سلایق مخاطبان نسبت به برخی تلاوتها و ماندگاری و عظمت برخی از آثار آنان دیدگاه شما درباره حال و هوای قاری به هنگام تلاوت قرآن کریم و ارتباط آن با ماندگاری آن تلاوت چیست؟
حنیفی در ادامه افزود: برای پاسخگویی به این پرسش باید ایتدا دو نکته را عرض کنم؛ قرآن کریم به دو صورت برای بشر متجلی میشود و آن تجلی صوت و تجلی کتبی است که اگر بخواهیم بفهمیم کلام خدا چیست و چه میگوید در درجه نخست باید کتاب خدا، آیات و اوامر و نواهی را بخوانیم و این بخش مربوط به تجلی کتبی (به صورت خط) است.
قاریان قرآن کریم با جبرئیل امین همکارند
این داور بینالمللی قرآن کریم عنوان کرد: تجلی دیگر تجلی صوتی است، به طور کلی کلمات الهی به دو صورت صوتی تجلی مییابند؛ یکی همان استماع مستقیم آیات از سوی جبرائیل بر پیامبران است و نوع دیگر تجلی صوتی به صورت غیر مستقیم است که مربوط به دوبارهخوانی تجلی کتبی خواهد بود و در این مقام ما شاید با جبرائیل همکار باشیم، چرا که این فرشته مقرب الهی نیز کلام خداوند را بر پیامبران دوبارهخوانی میکرد.
![]() |
بهرهمندی از حزن و حسن نقطه عطف تلاوتهای «محمد رفعت» است |
وی با اشاره به گفته مرحوم قیم از پیشکسوتان قرآنی کشور در زمینه بهرهمندی نغمات خاص برای کلمات خاص قرآن کریم تصریح کرد: قرآن کلمه خاصی است و نغمه خاصی برای خود دارد و ما نباید نغمات قرآن را جدای از قرآن بدانیم. همچنین واژه قرائت به خواندن هر متنی گفته میشود و تلاوت تنها به خواندن کتب آسمانی اطلاق میشود و در قرآن کریم نیز این واژه تنها برای قرائت کتب آسمانی استفاده شده است.
حنیفی با اشاره به تاریخچه خط سریانی اظهار کرد: در جزیرهالعرب تنها ۱۷ نفر از میان اصحاب پیامبر (ص) به خط سریانی آشنا بودهاند که حضرت امیر و عبدالله ابن مسعود از آن جملهاند و در حال حاضر ما نمیتوانیم این خط را بخوانیم، اما این خط به وسیله قرآن متبرک و ریشه پیشرفت و انشعاب خطوط بسیاری شده است و نغمات قرآنی هم از خود قرآن زنده شده است و هیچ خوانندهای اگر قاری نباشد و نحوه تلاوت خواندن را نداند نمیتواند از این نغات خاص قرآنی استفاده کند.
این داور بینالمللی قرآن کریم اذعان کرد: قاری قرآن هنگام تلاوت آیات الهی از طرفی با تسلط بر نغمات خاص قرآن در حال تجلی بخشیدن به آیات الهی است و از سویی پیامبر (ص) فرمودهاند که یک قاری قرآن هنگام تلاوت تمام آثار خشیت و ترس از خداوند را باید به حالت حزن در خود داشته باشد و این حزن که از سوی پیغمبر تأکید شده است مگر جز با اصابت تیر سوزناکی با دل خواننده محقق میشود.
علیاکبر حنیفی: |
تلاوت قرآن کریم باید از جهتی حسن باشد یعنی بسیار زیبا و قشنگ ادا شود و از طرفی باید حزن باشد و با حال و روح ارائه شود در نتیجه جمیع مواردی که منتهی به حزن و حسن میشود باید در تلاوت قرآن دیده شود همانطور که حزن و حسن در تلاوت محمد رفعت به وفور یافت میشود |
وی با تأکید بر لزوم حزن در بهرهمندی از نغمات قرآنی هنگام تلاوت آیات الهی از سوی قاریان قرآن کریم عنوان کرد: قرائت قرآن کریم زمانی به مرحله حزن میرسد که قاری به مرحله واقعی حزن رسیده باشد و این حالت نباید ظاهری باشد تا در شنونده اثر کند و این نکته بسیار مهم است.
حنیفی ادامه داد: تلاوت قرآن کریم باید از جهتی حسن باشد یعنی بسیار زیبا و قشنگ ادا شود و از طرفی باید حزن باشد و با حال و با روح ارائه شود در نتیجه جمیع مواردی که منتهی به حزن و حسن میشود باید در تلاوت قرآن دیده شود همانطور که حزن و حسن در تلاوت محمد رفعت به وفور یافت میشود و من هنگام تلاوت این استاد مسلم تلاوت قرآن با خود میگویم مگر از این بهتر هم میشود تلاوتی داشت.