تحلیلی بر سبک استاد محمداحمد شبیب
پدر محمد احمد شبیب از علاقه‌مندان به قرائت قرآن بود و به دعوت وی، قاریان بزرگی مانند عبدالفتاح شعشاعی، عبدالعظیم ظاهر و مصطفی اسماعیل به محل زادگاه محمد شبیب رفته و تلاوت‌های خیلی خوبی در آنجا داشتند. محمد احمد شبیب روز ۲۵ آکوست ۱۹۳۴، یعنی سالی که سه ماه قبل از آن رادیو مصر تأسیس شد، در این کشور به دنیا آمد.
هنگامی که رادیو در مصر راه‌اندازی شد، مسئولان رادیو محمد رفعت را برای تلاوت به رادیو آوردند. پدر محمد شبیب با شنیدن صدای محمد رفعت شیفته تلاوت او می‌شود و با خدای خود عهد می‌بندد که اگر فرزندی که در راه دارد و تا سه ماه دیگر به دنیا می‌آید، پسر باشد حتماً نام او را از محمد رفعت برگرفته و محمد خواهد گذاشت.
محمد شبیب شیوه خیلی زیبایی در تلاوت و حفظ قرآن داشت و تقریباً جزء نادر قاریانی بود که قرآن را به این روش حفظ می‌کرد و آن هم این بود که هر روز قسمتی از قرآن را حفظ می‌کرد و بعد از حفظ، آن را با روش تحقیق می‌خواند. این بود که تقریباً از چهارسالگی که شروع به حفظ قرآن کرد، در ۹ سالگی توانست فقط ۱۷ جزء قرآن را حفظ کند و این شیوه خاص محمد شبیب بود.
محمد شبیب سال ۱۹۶۴ یعنی تقریباً در سی‌سالگی در مراسم ترحیم پدربزرگ علی حمده، از کارمندان رادیو مصر(رئیس وقت رادیو مصر)، شرکت کرد و تلاوت فاخر وی در این مجلس باعث شد که حمده و بسیاری از کارمندان رادیو، که در مجلس حضور داشتند، شیفته او شوند. این امر باعث شد که بعد از مدت کوتاهی دعوتنامه‌ای برای محمد شبیب برای حضور در برابر هیئت مهارت‌سنجی رادیو ارسال شود.
وقتی این دعوتنامه برای محمد شبیب ارسال شد، وی در جواب آن نوشت که من شش ماه زمان نیاز دارم تا مشکلات خود (اعم از مشکلات روحی و …) را حل کنم. پس از شش ماه بود که محمد شبیب در برابر هیئت مهارت‌سنجی رادیو قرار گرفت و از آن سال به بعد تلاوت‌های بسیار فاخری را از این قاری قرآن در رادیو مصر شنیدیم.
محمد شبیب به ایران نیز سفر کرد و دیدار خیلی خوبی با همکاران رادیو قرآن داشت. وی در این دیدار نکات زیبایی را در مورد تلاوت و مفاهیم قرآن بیان کرد که قاری قرآن باید با مفاهیم قرآن آشنا باشد تا این مفاهیم بر قلب وی اثر کند و بتواند آن را به شنونده نیز انتقال دهد.
محمدرضا پورزرگری، قاری بین‌المللی قرآن کریم، درباره تلاوت سوره مبارکه تحریم محمد احمد شبیب می‌گوید: تلاوت سوره مبارکه تحریم یکی از تلاوت‌های بسیار زییای محمد شبیب است. صدای این قاری توانمند مصری صدایی است که اصوات وسیعی دارد و علاقه‌مندان در ایران می‌توانند به دلیل ویژگی‌های صوتی و لحنی ایشان از وی تقلید کنند. به ویژه ما آسیایی‌ها که صداهایمان ممکن است خیلی قدرتمند نباشد، می‌توانیم از ویژگی‌هایی که در صوت و لحن ایشان وجود دارد استفاده و تقلید کنیم و تلاوت خود را ارتقا بخشیم.
وی ادامه داد: محمد شبیب تلاوت خود را از مقام بیات شروع و بیات نوا را دنبال کرد و از درجه چهارم یا پنجم وارد رست شد که این رست‌خوانی در اکثر تلاوت‌های وی فضای غالب را دارد. تلوین‌های نغمی که محمد شبیب در مقام رست دارد و تقطیع‌هایی که انجام می‌دهد، بسیار قابل توجه بوده و به عبارتی به گونه‌ای است که می‌توان مقام رست را از این استاد به خوبی یاد گرفت و در تلاوت‌ها استفاده کرد.
پورزرگری تصریح کرد: به دلیل اینکه وی از مقام چهارم وارد رست می‌شود، می‌توان گفت فشار کمی روی صدای ایشان احساس می‌شود و حتی اگر بخواهد به مقام جواب جواب رست نیز ورود کند، هیچ‌گونه تکلفی در خواندن ایشان احساس نمی‌شود.
این قاری بین‌المللی قرآن بیان کرد: اگر بسیاری از قاریان این روش را دنبال کنند و از درجه چهارم وارد رست شوند و جواب‌الجواب را دنبال کنند، به دلیل اینکه درجه صدا یک پرده پایین می‌افتد و می‌توانند صدای خود را مدیریت کنند، تکلفی در صوت ایشان ایجاد نمی‌شود. همچنین، کسانی که در اوج صدا مشکل دارند، می‌توانند از این روش استفاده و با تمرین بیشتر محدوده صوتی تلاوت خود را تقویت کنند.
وی گفت: محمد شبیب در این تلاوت، اجرای خود را در مقام رست ادامه می‌دهد و به دلیل اینکه مقام رست گوشه‌های مختلفی دارد، وی از گوشه‌هایی مانند نیشابورک استفاده می‌کند و خود رست را نیز بارها در قرار و جواب دنبال می‌کند. همچنین، در «وَإِنْ تَظَاهَرَا عَلَیْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ» اشاره‌ای نیز به مقام حزام دارد. در ادامه در حین تلاوت «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَهً نَصُوحًا» نیز این حس در تلاوت وی احساس می‌شود.
پورزرگری اظهار کرد: وی در این تلاوت تقطیعات زیبایی در آیات به ویژه در آیه پنجم «عَسَى رَبُّهُ إِنْ طَلَّقَکُنَّ أَنْ یُبْدِلَهُ أَزْوَاجًا خَیْرًا مِنْکُنَّ مُسْلِمَاتٍ» دارد و وقفی که بر روی «مِنْکُنَّ» انجام می‌دهد به همراه غنه «مِنْکُنَّ» که به زیبایی آن را نگه می‌دارد و نیز حالتی که با تحریر در آن اجرا می‌کند، بسیار متفاوت و زیباست. در پایان نیز با وصل زیبایی که در چند کلمه آخر انجام می‌دهد، تلاوت خود را در مقام رست ادامه داده و به زیبایی به پایان می‌رساند.
