مُواکِلِه و قَفز

یکی از موارد تحرک در تلاوت، نحوه انتقال درجات صدا است. دو شکل کلی انتقال در تلاوت وجود دارد:

الف): قفز که با عناوینی همچون انتقال پرشی و دفعی نیز شناخته می شود.

ب): مُواکله که با عناوینی همچون انتقال پویشی و درجی نیز شناخته می شود.

  • شکل طبیعی اجرای انتقالات به صورت درجی یا مدرج است برای انتقال همگون درجات مقام هم باید تمرین کرد.
  • در اجرای درجات، باید اصل همگونی رعایت شود.
  • قاری باید این توانایی را داشته باشد که در اجرای ردیف های موسیقایی به دو شکل مواکله و قفز عمل کند.
  • قفز می تواند به صورت متصل یعنی در یک نفس لحنی و یا به صورت منفصل یعنی در دو نفس لحنی اجرا شود.
  • برای تمرین اولیه در اجرای قفزات در هر مقام می توان از بر روی درجات 1، 5 و 8 مقام تمرین نمود.
  • شیوه خاص جابجایی درجات صوتی بر زیبایی اجرا و عذوبت تلحین می افزاید.
  • شیوه خاص جابجایی درجات صوتی از موارد مهم سبک شناسی در تلاوت می باشد.
  • جابجایی درجات صوتی به شکلی که موجب تغییر ملودی نیز شود را مدولاسیون می گویند.
  • شیوه مواکله و قفز در هر مدل از خوانندگی اتفاق می افتد. در تلاوت قرآن نیز به اشکال مختلف اجرا می شود.
  • ردیف لحنی ای که جابجایی درجات صوتی در آن بسیار کم باشد یا اصلاً وجود نداشته باشد را مستقیم می گویند. نقطه مقابل مستقیمات را مزخرفات به معنی زیباسازی و زیباساختن می گویند.
  • اجرای ردیف های لحنی با توجه به مزخرفات تلحینی، موجب استفاده بیشتر از شیوه های انتقال می گردد.
محمد کاکاوند

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *