استقبال بالاترین مقام یک کشور از قاری قرآن

مرحوم عبدالباسط محمد عبدالصمد از آن دسته قاریانی است که اثرات زیادی را در حوزه تلاوت قرآن از خود به‌ جا گذاشته و آثار زیبایی را نه‌تنها در زادگاهش مصر، بلکه در عراق و حرم ائمه اطهار(ع) به‌ یادگار گذاشته است. بسیاری از تلاوت‌های فاخر ایشان در سوریه و مسجد اموی انجام شده که برای مثال می‌توان به تلاوت سوره‌های مریم ــ تکویر معروف ایشان اشاره کرد که از شاهکارهای تلاوت وی بوده است.

عبدالباسط آثار بسیار زیادی را از خود برای تلویزیون مصر باقی گذاشته و یک دوره کامل ترتیل به روش حفص از عاصم را نیز برای رادیو مصر خوانده است. وی دوره‌های ترتیل را برای مجلس اعلای شئون اسلامی مصر، عربستان و کویت نیز تلاوت و برای ایشان اجرا کرده است.
مردم مراکش به‌قدری مرحوم عبدالباسط را دوست داشته و عاشق تلاوت او بودند که یکی از بزرگان مراکش با وی صحبت می‌کند که ایشان محل زندگی خود را به مراکش منتقل کند و از تمامی امکانات رفاهی نیز برخوردار باشد، اما عبدالباسط قبول نمی‌کند و می‌گوید که من به‌ دلیل عشق و علاقه به‌ زادگاهم، این قضیه را نمی‌پذیرم ولی هر زمانی که شما از من درخواست کنید و من نیز شرایط آن را داشته باشم، با عشق و علاقه برایتان تلاوت خواهم کرد. همچنین، وی یک دوره ترتیل به روش ورش از نافع را در مراکش تلاوت کرده که با دیگر آثار او در این زمینه تفاوت دارد.
وی دو دوره کامل تحقیق دوره‌ای و یا به قول اعراب مجود را از خود به‌ یادگار گذاشته و آثار خیلی خوبی از ایشان به‌ جا مانده است. مرحوم عبدالباسط در ابتدای راه خود علاقه زیادی به‌ شنیدن تلاوت‌های محمد رفعت داشته و با مصطفی اسماعیل نیز بسیار دوست بوده و به‌ شخصیت و تلاوت‌های ایشان بسیار علاقه‌مند بوده است.
عبدالباسط، تقریباً جزء قاریانی است که هیچ‌گاه بدون دلیل و انتخاب مقصد سفر نمی‌کرده است. وی جزء نوادر قاریانی بوده که هر موقع سفر می‌رفته، تلاوت‌های خود را به همراه می‌برده است. این امر هم در نشر قرآن و هم در معرفی خود آن فرد بسیار مؤثر است. اگر به‌زندگی وی دقت کنیم، یکی از دلایلی که ایشان خیلی معروف شده، همین دقت نظر وی در انتخاب سفرها بوده است.
نخستین و تنها قاری که رئیس‌جمهور وقت پاکستان برای استقبال از وی به فرودگاه آمد، مرحوم عبدالباسط بود. عبدالباسط در خاطرات خود سفر به‌ پاکستان را به زیبایی تعریف کرده و می‌گوید: «مدت ۹ روز در یک قطار بودیم و به مراکز استان‌های مختلف این کشور برای تلاوت سفر می‌کردیم. پس از اجرای هر برنامه در یک مرکز استان، دوباره به همراه تیم هماهنگی و مجریان برنامه‌ها به مرکز استان دیگری می‌رفتیم. در همان قطار استراحت و زندگی می‌کردیم که این لذت را هیچ‌گاه تاکنون در زندگی خود تجربه نکرده‌ام.»
عبدالباسط در سفری که به آفریقای جنوبی انجام می‌دهد، دو ماه در آنجا می‌ماند و علاوه بر تلاوت قرآن، کار آموزش و تدریس را نیز انجام می‌دهد. در همین سفر به آفریقا ۲۴ نفر را مسلمان می‌کند. در اوگاندا نیز ۹۲ نفر در یک تلاوت وی مسلمان می‌شوند. در کامپالا نیز در یک محفل قرآنی عبدالباسط تعداد ۳۰ نفر مسلمان می‌شوند. وی در این سفر هدیه خیلی زیادی قریب به ۳۰ میلیون دریافت می‌کند که این مبلغ را برای تقویت مراکز اسلامی هدیه می‌کند.
در اوگاندا هنگامی که یک خانم گوینده تلویزیون با مرحوم عبدالباسط مصاحبه می‌کند. این گوینده پس از پایان مصاحبه مسلمان می‌شود و عبدالباسط به درخواست این خانم نام آمنه را برای وی انتخاب می‌کند. وی در سفر خود به مسجدالاقصی، با بررسی  متوجه می‌شود که مردم برای خرید خود عصرها به این منطقه می‌آیند. وی به همین دلیل تکنیکی ارائه داده و به مسئولان هماهنگ‌کننده تلاوت‌های خود می‌گوید که تلاوت‌های من را برای هنگام عصر قرار دهید به جز یک شب که تلاوت وی طی آن شب از ساعت ۲۱ در کلیه کشورهای عربی به صورت مستقیم پخش می‌شد.
مرحوم عبدالباسط در سفری که به اتفاق عبدالفتاح شعشاعی، ابراهیم شعشاعی و ابوالعینین شعیشع به کاظمین داشت، تلاوت‌های بسیار فاخری اجرا کرد که یکی از آن تلاوت‌ها تلاوت سوره‌های مبارکه حشر، تکویر و فجر بوده که بسیار تأثیرگذار و جذاب است.

گزارش ایکنا حاکی است که سعید رحمانی، مدرس و داور مسابقات قرآن، درباره ویژگی‌های تلاوت عبدالباسط عبدالصمد می‌گوید: صدای مرحوم عبدالباسط یکی از نفیس‌ترین و معتدل‌ترین صداهاست؛ از این نظر که هم بم بسیار فخیم و زیبا و هم اوج بسیار قدرتمند و بدون خدشه دارد. ترکیب این دو با هم بسیار زیبا بوده و انتقال از بم به اوج در این صدا به‌ صورت بسیار لطیف و تأثیرگذار انجام می‌شود. استقامت صوتی عبدالباسط نیز بسیار قابل توجه است.
پیشکسوت قرآنی کشور ادامه داد: در پردازش صوتی که عبدالباسط انجام می‌دهد و نیز نحوه استفاده از فضای دهان و بینی نسبت بسیار خوب و عالی برقرار است که در واقع نوعی نسبت طلایی و هوشمندانه را از صدای ایشان می‌شنویم. این پردازش با حجم صدای استاد تناسب بسیار خوبی دارد. این ترکیب یک طنین بسیار خوب و منحصربه‌فردی را به اذهان القا می‌کند.
وی افزود: ایشان در این تلاوت شروع بسیار باشکوهی از آیه ۲۰ سوره مبارکه مائده داشته و در استفاده از حالت‌های صوتی، بم قوی و پردازش به‌ صورت کاملاً حرفه‌ای عمل می‌کند که این امر در آغاز این آیه کاملاً مشهود است. عبدالباسط در این فراز دو داستان یکی داستان موسی و سرگردانی ۴۰ ساله قومش و دیگری داستان فرزندان حضرت آدم(ع) را قرائت می‌کند که به‌ زیبایی هرچه تمام‌تر ارائه می‌شود. در آیه ۲۱ نیز ایشان به‌زیبایی هم در بار اول و هم در بار دوم یعنی هر دو باری که برگشت انجام می‌دهند، تغییر پرده‌ای که از بیات به بیات انجام می‌دهد، نقاط خاص زیبایی از صدای ایشان برای ما طنین‌انداز می‌شود که نشان از هوشمندی وی دارد.
رحمانی گفت: عبدالباسط در استفاده از فضای مقاماتی که در این تلاوت و نیز تلاوت‌های دیگر خود دارد و تقریباً نیز امری مشترک در میان تلاوت‌های ایشان است، بسیار تبحر داشته و مقاماتی همچون بیات، صبا، رست و عجم را اجرا می‌کند که بسیار هوشمندانه و با توجه به‌ مفاهیم است.
وی تصریح کرد: ایشان در آن بخش از تلاوت خود که مربوط به ابتدای داستان فرزندان آدم است و به‌ طور خاص از آیه ۲۶ تا ۳۲ را شامل می‌شود، تکرار آیه ۲۶ را با دو قرائت انجام می‌دهد که این امر نیز بسیار حرفه‌ای است؛ چراکه در آن از هر نوع تصنع و تنوع سلیقه‌ای‌ پرهیز شده است. به‌ ویژه در آیه ۳۱ که ایشان فراز بسیار زیبایی را اجرا می‌کنند، استفاده از تکنیک تکراری که در نغمه رست قرار می‌دهند، یعنی تکراری که در لحن از آن به نام مطیف‌سازی یاد می‌شود، نغمه را به همین صورت طوری ادامه می‌دهد و ضمن استفاده از سه نت یک، دو سه، رست و راست، نهایتا نیز به نت یک بیات و یا دو رست فرود می‌آید.
پیشکسوت قرآنی کشور در سخنان خود ادامه بیان کرد: استفاده از نغمات و حالات صوتی متنوع جهت القای معانی و مفهوم آیات از ویژگی‌های بارز مرحوم عبدالباسط است که تبحر فراوانی در این زمینه دارد و ایشان در به‌کارگیری حالات صوتی بسیار استادانه عمل می‌کند.
وی در پایان اظهار کرد: نکته‌ای که باید در مورد تلاوت آیه ۳۲ سوره مبارکه مائده بدان اشاره کنیم، این است که خواندن «مِنْ أَجْلِ ذَلِکَ» بهتر است که با مابعد خود باشد تا ماقبل خود البته مرحوم عبدالباسط سلیقه دیگری در این زمینه دارد. البته برخی از دوستان این مورد را در وقف و ابتدا معانقه حساب می‌کنند که هم با ماقبل و هم با مابعد خود خوانده می‌شود، اما نکته‌ای که همواره در این مورد بدان توصیه می‌شود، این است که «مِنْ أَجْلِ ذَلِکَ» با مابعد خود خوانده شود.