باب جدیدی در تجوید برای زیبایی قرائت قرآن باز شود
یکی از داوران بین‌المللی کشورمان بر این عقیده است که باب جدیدی باید در تجوید قرآن باز شود تا در مسابقات به خاطر مسائلی که واقعاً غلط نیست، حق یک قاری که تلاوت خوبی ارائه می‌کند، ضایع نشود و قرائت تحقیق نباید شامل رعایت صد در صد خشک، بی‌روح و جزء به جزء قواعد تجویدی باشد.
 |
| نشست تحلیل تلاوت‌های استاد «عبدالفتاح شعشاعی» |
به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا) در نشست تحلیل تلاوت‌های استاد «عبدالفتاح شعشاعی»، یکی از قاریان مشهور جهان اسلام، «علی‌اکبر حنیفی» از داوران بین‌المللی، در راستای معرفی و تحلیل تلاوت‌های این قاری عصر طلایی قرائت قرآن مصر، گفت: منشأ قواعد تجویدی از زبان حضرت رسول اکرم (ص) است و پس از تکامل آن به دست ما رسیده است و قراء، مصداق واقعی و بارز اجرای تجوید هستند، در حال حاضر وقتی می‌خواهیم بفهمیم که حروف «ثاء» و «حاء» را باید چگونه تلفظ کنیم، به طور طبیعی باید یک الگو داشته باشیم که بهترین الگو، همین قراء مشهور هستند.
وی افزود: تجوید استاد شعشاعی بسیار عالی، کامل و قوی بود و تا آن جایی که امکان داشت، احکام تجویدی را خیلی خوب رعایت می‌کرد و زمانی که قرائت تحقیق به سبک ایشان به دست ما رسید، در مباحث تجوید قرآن دریچه‌های جدیدی باز شد که فقط در قرائت‌های قراء شهیری مثل شعشاعی و «عبدالباسط محمد عبدالصمد» و برخی دیگر از قراء، این قواعد شنیده می‌شود
.
در بحث تجوید، هم‌چنان دچار عدم تکامل هستیم
حنیفی بیان کرد: البته در بحث تجوید، هم‌چنان دچار عدم تکامل هستیم، باید به تجوید لحنی نیز توجه شود، قاریانی چون شعشاعی قرآن را به بهترین سبک می‌خواندند، اگر قاعده‌ای تجویدی مانع از این کار می‌شد، آن را رعایت نمی‌کردند؛ البته قاعده‌ها در کتب تجویدی باید اصلاح شود، شعشاعی جزء بنیانگذاران تجوید لحنی است؛ به طور مثال در هیچ جای قرآن اجازه نداریم، علامت فتحه را بکشیم، مگر این‌که کار لحنی یا تحریر فشرده‌ای بخواهیم انجام دهیم، ایشان در کلمه «مَرَّتَین» در سوره اسراء، هیچ تحریری نزده است، اما حرف «تاء» را کشیده و بسیار هم زیبا شده است و اصلاً هم غلط نیست و نمی‌توانیم این موراد را غلط اعلام کنیم.
این پیشکسوت قرآنی کشورمان افزود: باب جدیدی باید در تجوید باز شود تا در مسابقات به خاطر مسائلی که واقعاً غلط نیست، یک قاری‌ای که خیلی خوب می‌خواند حقش ضایع نشود، واقعا قرائت چیست؟ آیا این است که ما صد در صد خشک، بی‌روح و جزء به جزء قواعد تجویدی را رعایت کنیم؛ نکته دیگر که لازم است اشاره کنم، مثلاً در آیه «فَإِذَا جَاء وَعْدُ أُولاهُمَا بَعَثْنَا عَلَیْکُمْ عِبَادًا لَّنَا» حرف «میم» که در عَلَیکُم است، امکان ندارد بتوان این میم را خواند، چون به حرف عین رسیده و هیچ قاری‌ای نمی‌تواند و اصلاً محال است، من تعجبم از این‌که چرا این امر در کتب تجوید مغفول مانده است.
 |
| «عبدالفتاح شعشاعی» از قاریان مشهور جهان اسلام |
حنیفی با اشاره به موارد وقف و ابتدا که توسط استاد شعشاعی در تلاوت‌هایش رعایت می‌شد، گفت: در تلاوت‌های ایشان وقف‌ها و ابتداهای خاصی وجود دارد، مثل آیه آخر سوره کهف «فَمَن کَانَ یَرْجُو لِقَاء رَبِّهِ فَلْیَعْمَل» که در این آیه بعد از فَلیَعمَل وقف می‌کند، خوب این از نظر آن چه که در آئین‌نامه وقف و ابتدا فعلا موجود است، غلط است و استاد تلاوت آیه را از «فَلْیَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا یُشْرِکْ بِعِبَادَهِ رَبِّهِ أَحَدًا» شروع می‌کند که باز براساس آئین‌نامه‌های داوری فعلی قطعاً غلط است در حالی که براساس دیدگاه القاء معانی کاملاً صحیح است.
وی ادامه داد: در واقع معنی به این صورت است که آن کسی که امید این را دارد که به لقاء خدا برسد، پس باید کار کند و زحمت بکشد؛ شعشاعی این مطلب را می‌خواهد بیان کند، این خودش یک جمله بسیار جذاب است، ضمن این‌که اطلاع داریم و می‌دانیم کلیه علائمی که برای وقف و ابتدا در قرآن مجید وجود دارد، مربوط به قرائت ترتیل قرآن است، زمانی این‌ها طراحی شده‌اند، یعنی علامتی مثل «ط، ج، لا، م، ز» و سایر علائم وقف، این‌ها موقعی طراحی شده‌اند، که اصلاً قرائتی به نام تحقیق وجود نداشت و قرائت تحقیق از نظر صرف زمان حداقل دو برابر قرائت ترتیل است، سبک قرائت تحقیق برای کل قرآن ۶۰ ساعت و تحقیق سنگین بعضا تا ۱۰۰ ساعت می‌رسد.
علائم فعلی وقف و ابتدا، پاسخگوی نیاز قرائت تحقیق قرآن نیست
حنیفی افزود: یعنی اگر بخواهید، خیلی ملودیک و پرتحریر بخوانید و مدهای منفصل را بکشید به صد ساعت نیز می‌رسد، بعضی از قراء در مجموع کند قرائت می‌کنند، بنابراین علائم فعلی وقف، اصلاً پاسخ‌گو نیاز قاری نیست، در قرائت ترتیل قرآن می‌توان سه خط را با یک نفس خواند، اما در تحقیق اگر قاری بخواهد یک خط را با ملودی، پرده، صدا و فشار خاصی بخواند، قطعاً نمی‌شود، همان قاری‌ای که در روش ترتیل می‌تواند چهار خط را در یک نفس بخواند، کار سنگین لحنی را نمی‌تواند یک خطش را تلاوت کند، حتماًَ باید آئین‌نامه‌های مسابقات را مطابق با این قرائت تحقیق، علامت گذاشت.
یادآوری می‌شود، نشست تحلیل تلاوت‌های استاد عبدالفتاح شعشاعی، با حضور «عباس سلیمی» و «علی‌اکبر حنیفی» از پیشکسوتان قرآنی و «احمد ابوالقاسمی» از قاریان بین‌المللی کشورمان در خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا) برگزار شد.
