بررسی چند ویژگی سبک استاد شعبان صیاد و عبدالعزیز حصان
💠 پاسخ به سوال …
سلام علیکم:
یکی از عزیزان چند نکته ای را در خصوص ویژگی های فنی تلاوت استاد شعبان عبدالعزیز صیاد و محمد عبدالعزیز حصان خواسته بودند که به صورت اختصار اشاره می کنم. امیدوارم این تعداد نکات مختصر، مفید فایده قرار بگیرد.
🌀استاد شعبان عبدالعزیز صیاد
صوت این استاد جزو اصوات پر طرفدار در مصر بوده و هست. صوت ایشان را با عناوینی همچون صوت عریض یا صوت متعددالطوابق توصیف کرده اند زیرا در قسمت اجرای جوابات همیشه عالی عمل می کردند. اسلوب لحنی ایشان از ویژگی های لحنی اساتیدی همچون عبدالباسط، مصطفی اسماعیل، محمد سلامه و رفعت و … غالبا گرفته شده ولی به مصطفی اسماعیل گرایش بیشتری دارد. لحن اداء موسیقایی وی را نوعی از الحان شعبی دانسته اند فلذا استقبال اقشار مختلف مردم از لحن وی همیشه مطرح بوده است. قالب لحنی ایشان در تلاوت، به شکل اجرای کلاسیک مقامات است یعنی از درجات پایین تا بالای مقام را اجرا می کنند و وارد مقام بعدی می شوند. تبحر و تسلط خاص ایشان در مقام بیات است. شیوه اوج گیری ایشان در تلاوت غالبا از درجه ۴ بیات است و بیشتر تلاوتهای خود را بر این اساس برنامه ریزی و اجرا می کنند که نهایتا ۱۱ الی ۱۲ درجه صوتی می باشد. البته شیوه های دیگر مانند درجه ۷ بیات را نیز اجرا می کند که تا ۱۴ الی ۱۵ درجه صوتی می باشد. ایشان در اکثر تلاوتهای خود از شیوه توغل مقامی تبعیت نمی کنند و تحویل النغمی در تلاوت ایشان بسیار کم دیده می شود. به لحاظ تحرک تنغیمی، سبک ایشان جزو سبکهای نسبتا پرتحرک و پرتحریر محسوب می شود. به لحاظ کاربری قفلات در تلحین، بیشتر قفلات لحنی ایشان از نوع قفلات کامله و قابل پیش بینی است. و نکات بسیار دیگر ….
🌀 استاد محمد عبدالعزیز حصان
صوت این استاد را با عناوینی همچون صوت عبقری یا صوت خلاق و … توصیف کرده اند زیرا دارای ویژگی های بسیار خاص بوده که در سایر قراء وجود نداشته و یا بسیار کمرنگ بوده است. این استاد در قسمت قرارات صوت از توانایی کمی برخوردار بوده است فلذا محور کارهای لحنی خود را بر پرده های توسط یا وسطی و جوابات قرار داده است. توجه به این قسمت صدا موجب بروز توانمندی ها و نبوغ وی شده بود. اسلوب لحنی ایشان تاثیر زیادی از مصطفی اسماعیل گرفته است ولی با این حال دارای سبکی مستقل می باشد. روش اوج گیری ایشان در اغلب موارد از درجه ۴ بیات است ولی با این حال روش های متعدد و متنوعی در تلاوتهای خود اجرا نموده است. به لحاظ انعطاف صدا، صدای ایشان جزو قوی ترین و منعطف ترین اصوات منعطف محسوب می شود و تسلط وافر این استاد در اجرای منظم درجات صوتی، سرعت بالای اجرای درجات صوتی، تحریرها و … زبانزد اهل فن است. از جمله توانمندی های لحنی ایشان بهره گیری از مهارت رشاقه الاداء و تقنیه التنفیش در تلحین می باشد. از دیگر ویژگی های بارز این استاد، شیوه های وقف و ابتدای ایشان و بهره گیری خاص از آکسانها می باشد که باعث شده است وی را قاری صاحب لهجه قرائت ویژه بنامند. ایشان از جمله قاریان پیرو شیوه توغل مقامی و تعددیه المقامات می باشد. اجرای تحویلات و تلوین های متعدد از جمله ویژگی های لحنی این استاد می باشد. همچنین بکارگیری قفلات مختلف از دیگر ویژگی های بارز این استاد است. این استاد از جمله اساتیدی است که در بحث قفله سازی مورد رجوع می باشد. و نکات بسیار دیگر …
موفق باشید – محمدکاکاوند