تأثیر لحن اصیل در تلاوت قاریان ایرانی و مصری/ شخصیت قاری قرآن دعوت کننده اجتماع به سوی آیات الهی باشد
یکی از مهمترین احادیثی که در اغلب اذهان متفاوتر می شود حدیث اقرء القران بالحان العرب می باشد. جنیان که قرآن را با الحان و نغمات عرب تلاوت کنید این حدیث معروف همواره مورد توجه عالمان و فقهای علم و فنون قرائت قرار گرفته است است و هرکدام سعی بر اثبات و یا نفی آن داشتند.
علاوه بر دلایل لغوی و تاریخی که میتوان در تایید استفاده از نوای خوش و هنرهای صوتی در واکاوی الحان ممدوح در کلام نبوی تلاوت قرآن عنوان کرد، قراین بسیار دیگری نیز موجود است که استفاده از این ابزار تاثیرگذار در قرائت کلام الهی را تایید می کنند؛ بهره گیری از هنرها و زیباییهای صوت در تلاوت رسول خدا (ص)، ائمه اطهار(ع) و صحابه بررسی روایات وارده در کیفیت تلاوت بزرگان دین گویای این مطلب است که لحن و هنرهای صوتی و آوای خوش به عنوان ابزاری تاثیرگذار در خدمت انتقال پیام کلام الهی مورد استفاده معصومین علیهم السلام و افراد برجسته ای در میان صحابه و تابعین قرار می گرفته است.
بدیهی است که تلاوتی معمولی و با صدایی آهسته هیچ گاه چنان جذابیتی را برای مخاطب ایجاد نخواهدکرد و درآمیختگی هنرهای صوتی با مفاهیم بلند الهی این چنین حلاوتی به آن بخشیده است.بر همین اساس در حدیثی از امام باقر(ع) در توصیه ای به ابی بصیر می فرمایند که قرائت را به خانواده ات بشنوان و در صوتت هنگام تلاوت قرآن ترجیع به کارگیر. از این حدیث می توان به اهمیت و جایگاه لحن و آهنگ خوش در خواندن قرآن کریم پی برد که از سوی ائمه اطهار نیز به آن اذعان شده است.
ذکر این نکته نیز در این مجال ضروری می نماید که زیبایی صوت که در روایات به آن توصیه شده است، در یک جنبه به جوهره و طنین صوت بر میگردد که ذاتی وخدادادی است و فقط افراد خاصی را در بر میگیرد ولی دستور عمومی به زیباسازی صوت که در روایات مشاهده می شود گویا اشاره به جنبه های عارضی موثر در زیبایی صوت دارد که چیزی جز الحان و آواهای نیکو نمی تواند باشد
محمود لطفی نیا با اشاره به مصداق هایی از قاریان قرآن برای اجرای لحن اصیل گفت: اما نکته قابل توجه اینجاست که نمی توان گستردگی لحن موسیقی های قرآن را با عمق و فحوای آیات قرآن کریم یکسان دانست اجرای کلام خداوند همراه با لحن ظاهر کار هست و هیچ وقت نمی تواند آن طور که شایسته و بایسته است ما را به عمق آیات برساند مگر آنکه خود باطن قاری با باطن کلام الهی همراه داشته باشد این موضوع جای بسی تامل دارد و باید عمری بگذرد تا قاری قرآن بتواند به این نکته مهم دست یابد.
وی افزود: نمی‌توان به صورت دقیق و حساب شده ارزیابی منطقی از میزان انطباق لحن قاری با آیات قرآن کریم داشت و افراد را دسته بندی کرد مگر آن که به سراغ شخصیت و منش قاریان در زندگی شخصی شان برویم در واقع باید دانست که قاری قران در رفتار اجتماعی و منش و شخصیت فردی خود چگونه برخورد می کند و یا به طور دقیق تر شخصیت آنها در زندگیشان قرآنی بوده است یا خیر؟و یا آنکه رفتار و اخلاق قاری قرآن دیگران را فارغ از لحن و آهنگ خوششان به آیات الهی دعوت کرده است یا خیر
لطفی نیا تصریح کرد: در واقع باید خود شخصیت قاری قرآن دعوت کننده اجتماع به سوی آیات الهی باشد لذا بر همین اساس اگر بخواهیم بر زندگی قاریان قرآن مصری و ایرانی مطالعه داشته باشیم به این نکته دست خواهیم یافت که برخی از آنها دارای اخلاق و شخصیت قرآنی بوده‌اند عمده قاریان قرآن و کسانی که باید الهی معنای بودن از چنین شخصیتی برخوردار هستند در بین قاریان مصری میتوان به شیخ محمد صدیق منشاوی و یا ابوالعینین شعیشع اشاره کرد. حتی بین اساتید و قاریان قرآن کشور خودمان نیز میتوان مرحوم حاج علی اربابی، مرحوم استاد علامی، استاد عباس سلیمی، استاد شهریار پرهیزگار، استاد محمدحسین سعیدیان اشاره کرد که نمونه هایی از منش های قرآنی هستند که مصادیق ارائه آهنگ خوش درصدا و ارائه دهنده ی منش قرآنی در اجتماع هستند.