تلاوتهای «کامل یوسف» زمینه‌ای رنگی و متنوع از تحریرها و تنوع در لحن است
در نشست تحلیل تلاوتهای استاد «کامل یوسف» با اشاره به این‌که کامل یوسف تنها نمونه‌ای است که در دو مقوله قرائت قرآن و ابتهال به تبحر رسیده است، عنوان شد: تلاوتهای «کامل یوسف» زمینه‌ای رنگی و متنوع از تحریرها و تنوع در لحن است.
 |
| نشست تحلیل تلاوتهای استاد« کامل یوسف» |
به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، در نشست تحلیل تلاوتهای استاد« کامل یوسف»، لطفی‌نیا از داوران بین‌المللی کشورمان، گفت: وقتی تلاوتهای استودیویی «کامل یوسف»، «ابوالعینین شعیشع» و «محمد صدیق منشاوی» را می‌شنویم، احساس حزن فراوانی در شنونده به وجود می‌آید که در این بین شعیشع در اوج است که تلاوتهای استودیویی برجسته‌ای دارد که در مراتب بعدی محمد صدیق منشاوی و کامل یوسف هستند.
وی افزود: شعشاعی جریان‌ساز مکتبی بود و «علی محمود» و «احمد ندا» که هم‌عصران شعشاعی بودند نیز جریان دیگری در سبک تلاوت قرآن ایجاد کردند؛ (در بخش نخست نشست به آن اشاره شد) کامل یوسف در عین توجه به تعبیر‌خوانی و تصویرگری کلمات به بافت موسیقایی نیز توجه داشت، هر تلاوت از ایشان را که گوش دهید، به راحتی معنی و مفهوم پیام را دریافت خواهید کرد، اما از حیث بافت موسیقایی و ارائه الفاظ، موسیقی و کلمات در هم تنیده شده و روان و بی‌تکلف شنیده می‌شوند.
لطفی‌نیا با اشاره به این‌که شاید این تکلف برای افراد مبتدی مذمت شود، اما در تلاوتهای مصطفی اسماعیل و شعشاعی همین تکلف بسیاری از اهل فن را به خود جذب می‌کند، تصریح کرد: اما بسیاری به ویژه عموم مردم، تلاوت‌هایی با شیوه ساده را بهتر می‌پسندند؛ مثل تلاوتهای استادانی چون «عبدالباسط محمد عبدالصمد» و «محمد صدیق منشاوی»، اما اهل فن جذب همین نوع تکلف می‌شوند.
| خاکی: |
| در بحث درون‌گرایی و برون‌گرایی شاید بهتر است، استثناء‌هایی در بین قراء نام برده شود که شعیشع از این استثناء‌هاست که در استدیو نیز اعجازی را که در تلاوت مجلسی دارد، ارائه می‌کند |
وی افزود: البته این عبارت تکلف، همان شیوه‌ها و برجستگی‌های خاص تلاوتهای شعشاعی و مصطفی اسماعیل است که قصد دارد تا با مخاطب ارتباط مستقیم برقرار کند و به تصویرگری بپردازد، این تصویگری در حد مجسمه‌سازی، حجم‌سازی و سه‌بعدی کردن کار است.
این گزارش حاکی است در ادامه نشست خاکی، از قاریان بین‌المللی کشورمان، با اشاره به این‌که تلاوتهای کامل یوسف بسیار منظم و از ساختار تعریف شده‌ای تبعیت می‌کند، گفت: وی مقام بیات را به صورت ویژه و در حد کامل ادا می‌کند و با انتخاب آیاتی که می‌خواهد تلاوت کند، فضای تلاوت و نوع لحن‌ها را به سمتی می‌برد که حس و حال را در شنونده آماده سازد؛ یعنی ابتدا برای مخاطب ایجاد تشنگی می‌کند و بعد به تدریج از قطعات مقامات به صورت منظم بهره می‌برد.
وی بیان کرد: از کامل یوسف حدود ۴۰ تلاوت را با دقت گوش کرده‌ام و بعضی را نیز تلاوت کردم، اما در هیچ‌کدام از تلاو‌ت‌ها امکان ندارد که مقامی را ناقص بخواند و کامل نکرده به سراغ مقام دیگری برود و این منظم خواندن خود، رکن مهمی در تلاوتهای اوست.
 |
| نشست تحلیل تلاوتهای استاد «کامل یوسف» |
این قاری بین‌المللی عنوان کرد: تحریر اضافه از این استاد در هیچ یک از فرازهای تلاوت‌هایش نشنیده‌ام، که متأسفانه در قراء جدید مصری و ایرانی، تحریر اضافه فراوان می‌شنویم.
وی افزود: «احمد ابوالقاسمی» از قاریان بین‌المللی کشورمان به نکته‌ای در تلاوت اشاره می‌کند که آن رنگ صدا و تنوع رنگ‌ها در صدا است، استاد کامل یوسف وقتی از اول تا آخر در حدود چهل دقیقه می‌خواند، احساس خستگی نمی‌کنیم؛ زیرا از حالت‌های مختلف صدا استفاده می‌کند و در این نغمات و در این فراز‌هایی که ادا می‌کند به نحوی از این رنگ صدا بهره می‌گیرد که این تنوع موجب می‌شود، ناخواسته آن احساس لذت را همراه با عدم‌خستگی داشته باشید.
خاکی تلاوتهای کامل یوسف را یک زمینه بسیار رنگی و متنوع از تحریرها، حالت‌های صدا و تنوع در لحن برشمرد و اظهار کرد: امکان ندارد، وی مقام رست را بیش از پنج یا شش قطعه ادا کند و سعی می‌کند، بهترین‌هایش را ادا کند.
وی یکی از نقاط عطف این نشست را مطرح شدن خضوع کامل یوسف در تلاوت‌هایش دانست و افزود: او به خاطر سن و سالی که داشت؛ یعنی در اوج جوانی وارد رادیو قرآن مصر شد و در اوج جوانی از دنیا رفت، در دوره شادابی زندگی‌اش تلاوت‌هایشان را ارائه کرد و هرچه از او می‌شنویم در اوج است.
| لطفی‌نیا: |
| بسیاری به ویژه عموم مردم، تلاوت‌هایی با شیوه ساده را بهتر می‌پسندند، مثل تلاوتهای استادانی چون «عبدالباسط محمد عبدالصمد» و «محمد صدیق منشاوی»، اما اهل فن جذب همین نوع تکلف می‌شوند |
این قاری بین‌المللی ادامه داد: درباره بحث درون‌گرایی و برون‌گرایی که اصطلاحات جدیدی در علم قرائت است، شاید بهتر است استثناهایی در بین قراء نام برده شود، شعیشع از این استثناهاست که در استودیو نیز اعجازی را که در تلاوت مجلسی دارد، ارائه می‌کند و کامل یوسف هم جزء همین استثناهاست، ضمن این‌که کمتر قاری پیدا می‌شود که در دو مقوله قرائت و ابتهال تبحر داشته باشد و شاید استاد کامل یوسف تنها نمونه‌اش باشد؛ چون استاد محمد عمران، قاری بسیار برجسته‌ای است، ولی رتبه تلاوت محمد عمران در مقابل استاد کامل یوسف، اصلا قابل مقایسه نیست؛ استاد طه الفشنی از لحاظ ابتهال در اوج است و نظیر ندارد، اما در تلاوت، قطعا هم رتبه با کامل یوسف نیست، او درهر دو بخش در اوج است.
یادآوری می‌شود، در نشست واکاوی تلاوتهای استاد «کامل یوسف» که با حضور «عباس سلیمی» پیشکسوت قرآنی، «محمود لطفی‌نیا» و «رحیم خاکی» از قاریان بین‌المللی کشورمان برگزار شد، یکی از سالم و بی‌نقص‌ترین اصوات در همه طبقات صوتی اعم از قرار، جواب و جواب جواب از آن کامل یوسف دانسته شد و بر این موضوع تأکید شد که با وجود این‌که حالت حزن در تلاوت قرآن او موج می‌زند، اما این حزن باعث یکنواختی و دلزدگی شنوندگان نمی‌شود.