تلاو‌ت‌های «حصان» مجموعه‌ای از صوت، آگاهی، هوش، ذوق و احساس است

در نشست واکاوی ابعاد فنی تلاوت‌های قرآن استاد «محمد عبدالعزیز حصان» از قاریان ممتاز مصری، با اشاره به ویژگی‌های قرائت این قاری قرآن، تأکید شد: تلاو‌ت‌های «حصان» مجموعه‌ای از صوت، آگاهی، هوش، ذوق و احساس است.

نشست تحلیل تلاوت‌های «عبدالعزیز حصان»

نشست تخصصی تحلیل تلاو‌ت‌های استاد «محمد عبدالعزیز حصان» از سلسله نشست‌های تحلیل تلاوت‌های قاریان جهان اسلام روز گذشته، ششم مرداد ماه، با حضور «عباس سلیمی» و «سید‌محسن موسوی‌بلده» از پیشکسوتان قرآنی و «احمد ابوالقاسمی» قاری بین‌المللی قرآن کریم در سالن شورا خبرگزاری قرآنی ایران برگزار شد.

در ابتدای این نشست، سلیمی با اشاره به ویژگی‌های تلاوت این قاری بنام مصری، گفت: محمد عبدالعزیز حصان از یادگاران عصر طلایی تلاوت قرآن مصر است که قلب او مملو از نور قرآن بود، قاری روشندلی که قرآن را در سن هفت سالگی حفظ کرد و با توجه به استعداد بالایش توانست طی دو سال قرائت هفت‌گانه قرآن را با تسلط کامل بر نکات تجویدی فرا گیرد و از ویژگی‌های تلاوت او لحن گرم، حزین و ارائه نغماتی موزون است که از او قاری بزرگی را پدید آورده است.

در ادامه این نشست، موسوی‌بلده ویژگی‌های شخصیتی و تلاو‌ت‌های استاد حصان را چنین بیان کرد: در بین قراء مصری با آن همه توانایی، هیچ‌ فردی نمی‌تواند به سبک حصان تلاوت کند، البته افرادی بودند که در تقلید از ایشان، تلاش‌هایی انجام داده‌اند و تا حدودی توانستند، به سبک تلاوت او نزدیک شوند که از جمله این افراد «فرج‌الله شاذلی» است که تا حدودی نزدیک به حصان تلاوت می‌کند، اما خود او اصلاً چنین ادعایی ندارد که توانسته باشد همانند سبک استاد حصان تلاوت کند.

این داور بین‌المللی افزود: بعضی از قراء مصری چنان می‌خوانند که مخاطب پس از سپری شدن ۴۵ دقیقه از تلاوت او احساس خستگی نمی‌کند، چیزی در قراء مصری وجود دارد که قراء ایرانی فقط می‌توانند به آن نزدیک شوند و تنها فراگیری تجوید و دانستن چند مقام و ابداع نغمه جدید نیست که بتواند از فردی، قاری مصری بسازد.

وی بیان کرد: در بین قراء ایرانی کمتر شاهد چنین رویدادی هستیم که تحقق این امر احتیاج به فرهنگ‌سازی دارد، البته همین که ما توانستیم به تلاوت‌های قراء مصری نزدیک شویم، این هم نشان‌دهنده استعداد بالای قراء ایرانی است، اگر این فرهنگ‌سازی از درون خود ایران شکل بگیرد و به صورت بومی درآید و به نحوی که به طور مثال از سبک مداحان اهل‌ بیت (ع) ایرانی الگو‌برداری شود که چگونه مخاطب‌شناسی می‌کنند و مستمعان زیادی را به گرد خود جمع می‌کنند.

موسوی عنوان کرد: فقط صرف عرب بودن باعث تلاوتی زیبا نمی‌شود، بلکه در قراء مصری چیز دیگری نیز هست و آن کنار هم بودن، قرآن و اهل‌بیت (ع) با یکدیگر است و ویژگی بارزی که استاد حصان داشت و او را از بقیه متمایز می‌ساخت، شجاعت او در انتخاب برخی سوره‌‌ها بود که معمولاً قراء سعی می‌کنند به دلیل سختی در پیاده کردن صحیح این تلاوت‌ها، در تلاوت‌هایشان کمتر سراغ این سوره‌‌ها بروند که دلیل این مدعا تلاوت زیبای ایشان از سوره قمر است.

در ادامه این نشست ابولقاسمی، قاری بین‌المللی با اشاره به ‌این‌که می‌توان تصور کرد بعضی از قراء عصر طلایی مصر دوباره در طول تاریخ تکرار شوند، گفت: اما من اصلاً نمی‌توانم تصور ‌کنم، دوباره حصان دیگری با آن ویژگی‌های منحصر‌ به فرد به وجود آید.

این قاری بین‌المللی قرآن کریم یادآور شد: پنج ویژگی‌ است که اگر در یک قاری جمع شود، تلاو‌ت‌هایش زیبا و جاودان خواهد داشت و آن پنج ویژگی صوت، علم و آگاهی به آن‌چه که می‌خواند، هوش، ذوق و احساس است که عبدالعزیز حصان تمامی این ویژگی‌‌‌ها را داشت و شاید نابینا بودن او عاملی شد که بهترین تلاو‌ت‌ها را ارائه کند، اگر بخواهیم به خوبی تلاوتی را با تمام زوایای آن تقلید کنیم، بهتر است که آن تلاوت را فقط گوش دهیم که از طریق استماع بهتر ‌می‌توان به عمق تلاوت پی‌برد.

ابوالقاسمی در پایان بیان کرد: صوت استاد حصان را نمی‌توان نادیده گرفت، صدای او از جنس صداهایی است که پرده صوتی آن بالاست و دارای صدایی کامل است، با این‌که در اجرای پرده‌های بم توان بالایی ندارد، اما این دلیلی بر ضعف او در ارائه تلاوت نمی‌شود، چون نوعاً قاریانی که از این ویژگی برخوردار نیستند، سعی می‌کنند با الحان شروع به بازی کنند که این خود عاملی می‌شود تا قاری ارتقا پیدا کند.