«شحات» شاکله تلاوت‌های «شعشاعی» را با صوت خود تلفیق می‌کرد
یکی از قاریان بین‌المللی کشورمان بر این عقیده است که استاد «شحات محمد انور» سبک جدیدی را ابداع نکرد، وی همان شاکله کلی تلاوت‌های «شعشاعی» را با زیبایی‌های صوت خود و باب پسند امروزی‌ها تلفیق کرد.
 |
| نشست تحلیل تلاوت‌های استاد «عبدالفتاح شعشاعی» |
به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، در نشست تحلیل تلاوت‌های استاد «عبدالفتاح شعشاعی»، از قاریان مشهور جهان اسلام، «احمد ابوالقاسمی» از قاریان بین‌المللی کشورمان، در راستای معرفی و تحلیل تلاوت‌های این قاری مشهور جهان اسلام با اشاره به این‌که تقلید از سبک تلاوت شعشاعی امکان‌پذیر نیست، گفت: استاد عبدالفتاح در فضای خاصی قرآن را تلاوت می‌کرد و تلاوتی که اسلوب آن از پیش تعیین شده باشد، نداشت تا بتوان براساس قواعدی، برنامه‌های او را حدس زد.
وی افزود: مرحوم شعشاعی متناسب با آیاتی که در مقابلش بود، تلاوت می‌کرد، در صورتی که بقیه قاریان این‌گونه نیستند و تقریباً سبکشان قابل تقلید است به خاطر این‌که از اسلوب مشخصی پیروی می‌کنند؛ اگر توانستید که دو تا تلاوت از عبدالفتاح پیدا کنید که تقریباً قالب کلی‌اش با هم یکسان باشد، آن موقع می‌توان ادعا کرد که سبک او قابل تقلید است، چون اگر من بخواهم از تلاوت‌های قاری‌ای تقلید کنم، باید حدود ۱۰ تا تلاوت از وی بشنوم و کلیات و اصول نهفته در این تلاوت‌ها را بررسی و سپس اجرا کنم
.
این قاری بین‌المللی تصریح کرد: استاد عبدالفتاح شعشاعی، ممکن است بعد از شروع تلاوت، بلافاصله وارد مقام سه‌گاه شود، اما با تشخیص خودش در یکی دیگر از تلاوت‌هایش که در همان شرایط از نظر زمان و مکان به اجرا پرداخته است، (مثلا ۱۰ تلاوت را در یک مجلس اجرا کرده باشد) متوجه می‌شوید که فردای همان روز تلاوتی را به اجرا گذاشته است که کاملاً با قبلی متفاوت است، این سبک، سبکی است که قابل تقلید نیست.
وی افزود: از شواهد و قراینی هم که موجود است، استاد «شحات محمد انور» استفاده بسیار فراوانی از تلاوت‌های استاد عبدالفتاح شعشاعی داشته است و به گفته خودش با شواهدی که موجود است و هم سؤالی که از استاد انور و محمود ــ فرزندان شحات ــ پرسیدم و از ایشان خواستم بدون این‌که فکر کنند، اولین جوابی که به ذهنشان متبادر می‌شود، بیان کنند و سؤالم این بود که استاد شحات در اوقات فراغت خود تلاوت کدام یک از قراء را گوش می‌دادند که هر دو فرزندان، نام استاد شعشاعی را آوردند.
این داور بین‌المللی عنوان کرد: یکی دیگر از دوستان قاری و از مقلدان استاد شحات، سال‌ها قبل به کشور مصر سفر کرد تا با ایشان ملاقات کند از استاد پرسیده بود، برای این‌که در فن قرائت تبحر پیدا کنم چه کارهایی باید انجام دهم و استاد شحات برای تقلید، تلاوت‌های عبدالفتاح شعشاعی و محمد صدیق منشاوی را به او معرفی کرده بود.
 |
| نشست تحلیل تلاوت‌های استاد «عبدالفتاح شعشاعی»، |
وی دلیل این معرفی را از سوی مرحوم شحات این‌گونه تشریح کرد: استاد شعشاعی به عنوان مظهر لحن و کسی که هر چه در لحن بخواهید، می‌توانید در تلاوت‌هایش بیابید و استاد منشاوی به عنوان نماد صوت، چون هر چیزی که در یک صوت زیبا وجود دارد در صوت مرحوم منشاوی جمع شده است، بهترین انتخاب است؛ واقعاً تلفیق لحن و صوت این دو قاری بسیار زیبا خواهد بود.
این کارشناس فن قرائت قرآن ادامه داد: بعد برای شیخ «محمود شحات» دو قطعه خواندم و دو قطعه هم برای «انور شحات» تلاوت کردم و پرسیدم این دو قطعه متعلق به کیست؟ هر دو گفتند، مرحوم پدرم، در حالی که متعلق به عبدالفتاح شعشاعی بود، چند مورد دیگر برایشان خواندم؛ ما فکر می‌کنیم که استاد شحات محمد انور سبک جدیدی را ابداع کرد، نه؛ شحات انور، همان شاکله کلی تلاوت‌های عبدالفتاح را با زیبایی‌های صوت خود باب‌پسند امروزی‌ها، تلفیق کرد و دقیقاً اسلوب و قوانین تلاوت استاد شعشاعی را با آن حرکات و به اصطلاح افت و خیزهای لحنی ارائه داد.
وی افزود: همیشه شیفته این نَفَس استاد شحات بودم که چگونه در سن ۳۰ سالگی آیه «ها انتم هولاء جادلتم عنهم فی الحیاه الدنیا» را به زیبایی خوانده است و امکان ندارد که کسی توانسته باشد، این را ساخته باشد، مگر این‌که نت آن را نوشته باشد. در زمان بیماری مرحوم شحات توانستم ایشان را در لبنان ملاقات کنم، تلاوتی را برای من اجرا کردند که به دلیل کسالتی که داشتند، خیلی جالب نشد، ایشان ناراحت شد و گفت نمی‌توانم بخوانم و من به ایشان گفتم، استاد شما نباید دیگر بخوانید، فقط باید بالای کرسی قرار گیرید و بعد بیایید پائین، همین که می‌روید بالا، مردم از دیدن شما لذت می‌برند؛ تا آن موقع فکر می‌کردم که نحوه قرائت و ابتکار در تلاوت آیه فوق را ایشان ساخته است، اما متوجه شدم که همان ملودی‌های عبدالفتاح دقیقاً روی آن آیات قرار گرفته است.
یادآوری می‌شود، در بخش‌های پیشین نشست تحلیل تلاوت‌های استاد عبدالفتاح شعشاعی که با حضور «عباس سلیمی» و «علی‌اکبر حنیفی» از پیشکسوتان قرآنی و «احمد ابوالقاسمی» از قاریان بین‌المللی کشورمان در خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا) برگزار شد، یکی از کارشناسان حاضر در نشست بر این عقیده بود که بدون در نظر گرفتن شرایط زمانی، تحلیل تلاوت‌های قراء متقدم ناصحیح است و تلاوت‌های افرادی چون «عبدالفتاح شعشاعی» نیز باید با توجه به شرایط زمانی او تحلیل شود.