«شعبان صیاد»؛ از تحصیل در الازهر تا دریافت نشان افتخار
خانواده شیخ شعبان عبدالعزیز صیاد قاری مشهور مصری امروز شنبه ۲۹ ژانویه ۲۰۲۲، بیست‌وچهارمین سالگرد درگذشت این قاری نامدار را برگزار می‌کنند و رادیو قرآن مصر نیز به همین مناسبت تلاوت‌های نادر از شیخ صیاد پخش خواهد کرد.
شاید کمتر قاری از نظر طرز بیان و قدرت ادای کلمات و آشنایی با صوت و لحن و مقامات قرآنی، مانند شیخ صیاد بوده باشد، این قاری مصری در تلاوت، توانمند بود و شیوه خاصی در قرائت داشت که به مکتب «صیادیه» معروف شد و قاری صاحب «حنجره الماس» لقب گرفت.
شیخ صیاد در ۲۰ سپتامبر ۱۹۴۰ میلادی در خانواده‌ای قرآنی دیده به جهان گشود، پدرش شیخ «عبدالعزیز اسماعیل صیاد»، در حسن خلق شهره بود و صوتی زیبا داشت و در روستاها و مناطق مختلف، چهره‌ای شناخته شده به حساب می‌آمد و صوت قرآنش ملکوتی، زیبا، دل‌انگیز و ناب بود.
شعبان صیاد به خاطر محبوبیتی که داشت و برای جلب رضایت طرفدارانش به مجالس و محافل می‌رفت و برای آنان قرآن می‌خواند، این قاری مصری به این دلیل که از علمای الازهر بود، متفاوت از دیگر قاریان زمان خود به شمار می‌آمد. او در ۳۱ جولای ۱۹۶۶ میلادی به عنوان قاری جهانی مطرح شد.
شیخ صیاد بدون گذراندن برنامه‌های معمول و کوتاه مدت رادیو مصر توانست در آزمون این رادیو قبول شود و در سال ۱۹۷۵ میلادی در این رسانه فعالیت خود را آغاز کرد.
نفوذ در دل‌ها
این قاری مصری به دلیل برخورداری از صوت زیبا، نفس طولانی و مهارت در ادای مقامات صوتی متنوع در میان قاریان بزرگ مصری جایگاه خود را یافت و نام او در دل و جان دوستداران و شنوندگان تلاوت‌هایش نفوذ کرد.
«پادشاه سپیده‌دم»(ملک الفجر)، «قاری جهان اسلام»، «صاحب صدای آسمانی»، «شوالیه قاریان» و «ستاره محافل» از جمله القابی بود که به شیخ صیاد داده شد، او همه زندگیش را در راه تلاوت قرآن صرف کرد و فعالیت در حوزه تلاوت قرآن و حضور در جمع دوستدارانش را به تدریس در دانشگاه الازهر و فعالیت در این دانشگاه به عنوان دانشیار و مدرس ترجیح داد.
شیخ صیاد و «محمود صدیق منشاوی» دوستی صمیمانه‌ای با یکدیگر داشتند و با دو مکتب متفاوت در تلاوت، طرفداران خاص خود را داشتند و شاگردان زیادی را در مصر تربیت کردند.
شعبان صیاد در سال ۱۹۹۱ میلادی به مناسبت سالگرد امام خمینی(ره) همراه شیخ منشاوی به ایران آمد و هر دو به همین مناسبت به تلاوت قرآن پرداختند و مورد استقبال مسئولان دولتی کشورمان قرار گرفتند و تصاویر این سفر بعدها در یوتیوب قرار گرفت تا میزان استقبال ایرانی‌ها از قاریان مصری را نشان دهد.
عبدالعزیز صیاد در تحصیلات دانشگاهی هم موفق بود و در سال ۱۹۶۶ با معدل عالی لیسانس گرفت و جزء پنج نفر اول دانشکده خود بود، به همین دلیل از دانشگاه الازهر از او درخواست کرد که دانشیار این دانشگاه شود؛ اما او به خاطر اهتمام به قرآن نپذیرفت.
او مدرس مرکز دینی شهر «سمنود» در استان «غربیه» مصر بود و روزانه از محل اقامت خود در شهر «منوف» استان منوفیه به این مرکز رفت‌و‌آمد می‌کرد، شیخ صیاد در مرکز دینی «باجور» و اداره اوقاف شهر «شبین الکوم» نیز فعالیت داشت و به تدریس قرآن، تفسیر و احادیث نبوی پرداخت.
نوای اذان او در رادیو مصر ضبط و بارها پخش شده است، او را صاحب صوتی می‌دانند که تداعی‌کننده زمان نماز است.
مرحوم «عمار الشریعی» موسیقی‌دان مشهور مصر در برنامه معروف خود با نام «غواصی در دریای نغمه‌ها» درباره این قاری مصری گفته بود «من از صدای شیخ صیاد غافلگیر شدم؛ چرا که تمام قواعد متعارف موسیقی را در هم شکست؛ شعبان صیاد در تلاوت خود کاملاً سیال عمل می‌کند و به سادگی هر چه تمام‌تر فرود می‌آید مانند جاری‌شدن آب در شیر آب».
دریافت نشان پادشاه برونئی
شیخ صیاد جوایز، نشان‌ها و تقدیرنامه‌های زیادی را از کشورهایی که ماه رمضان در آنجا برنامه داشت، دریافت کرد و آخرین آن نشان پادشاه برونئی بود.
او همچنین به بسیاری از کشورهای عربی، اسلامی و غیر اسلامی از جمله اردن، سوریه، عراق، اندونزی، فرانسه(پاریس)، انگلیس(لندن) و آمریکا مسافرت کرد و از سوی اقلیت‌های اسلامی و عربی ساکن این کشورها مورد تقدیر قرار گرفت.
در سال ۱۹۹۴ نشانه‌های بیماری در رخسار شیخ ظاهر شد؛ چرا که او نارسایی کلیوی داشت؛ اما با این وجود تلاوت را ادامه داد تا اینکه بیماری او را کاملا زمین‌گیر کرد.
شیخ شعبان عبدالعزیز صیاد سرانجام در صبح ۲۹ ژانویه سال ۱۹۹۸ در حالی که روز عید فطر و اول شوال بود و صدای تکبیر عید به گوش می‌رسید، در ۵۸ سالگی دیده از جهان فروبست؛ او تلاوت‌های ماندگاری از خود به یادگار گذاشت که هنوز هم شنیده می‌شود و میلیون‌ها نفر با صدای دلنشین این قاری نامدار مصری انس و الفتی خاص و دیرینه دارند.