طنین و ملودی خاص؛ «بصمه» و معرف سبک قاری
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، جلسه قرآن محمد کاکاوند، قاری ممتاز کشورمان، شب گذشته در شب بیست و هشتم ماه مبارک رمضان، با حضور علی‌اکبر حنیفی، پیشکسوت قرآنی کشورمان و مسعود سیاف‌زاده، قاری ممتاز و قرآن‌آموزان از سنین مختلف در حسینیه خامس آل عبا واقع در بزرگراه شهید نواب صفوی، تقاطع پل امام خمینی(ره)، پشت ساختمان بازنشستگی شهرداری تهران، ابتدای خ گلکار از ساعت ۲۳ الی ۲:۳۰ بامداد برگزار شد.
در ابتدای جلسه، کاکاوند آیاتی از ادامه درس جلسه از صفحه ۱۴ قرآن کریم را تلاوت کرد و مورد تشویق حاضران در جلسه قرار گرفت. سپس اعضای جلسه به ترتیب برای ارائه تمارین و قطعات تقلیدی از اساتید مصری به تلاوت پرداختند و محمد کاکاوند، نکات صوت و لحنی و تجویدی آنها را متذکر شد.
از جمله مواردی که کاکاوند متذکر شد، برخی مهارت‌های مهم تنغیمی و لازم برای تلاوت بود که آنها را برشمرد:
الف): تثبیت ردیف لحنی تلاوت – برای رسیدن به درجه ارتجال در لحن و بداهه‌خوانی لازم است، ردیف لحنی تلاوت ثابت شود.
ب): تسلط بر اجرای مقامات و آشنایی با ردیف‌ها – کسی که اندوخته‌های لحنی‌اش زیاد باشد، می‌تواند زودتر به درجه بداهه‌خوانی برسد و بداهه‌خوانی، بالاترین درجه کیفی در اجرا است.
ج): داشتن نفس مطلوب – کسی که نفسش ضعیف باشد در مبحث تنغیم و بکارگیری صدا به عنوان عنصر اصلی تمامی مسائل لحن دچار مشکل خواهد شد – کسی که نفس کم داشته باشد، مشکل وقف و ابتدایی پیدا خواهد کرد.
د): کسب ارتفاع مطلوب صوتی – برای ارائه کارهای قوی و جذاب، باید دو اکتاو صدا داشت.
ذ): قدرت تنظیم – تقسیم صحیح اصوات و موتیف‌ها بر روی کلمات را تنظیم می‌گویند.
ر): تسلط بر مسائل تجویدی و تثبیت آن در صدا – تنغیم در تلاوت باید روان، سلیس و با لطافت اجرا شود و خشک خواندن صحیح نیست.
ز): شناخت تکنیک‌ها و فنون تلاوت مانند ویبراسیون، تحریر، انتقالات و ….
در اواسط جلسه شب گذشته، مسعود سیاف‌زاده، قاری ممتاز کشورمان که میهمان جلسه بود به تلاوت آیاتی از سوره مبارکه طه پرداخت و مورد تشویق حاضران در جلسه قرار گرفت.
کاکاوند در ادامه جلسه به یکی از شاگردانش تذکر داد که شروع تلاوت باید صحیح باشد و گفت: از هر آیه‌ای نمی‌توان ابتدا کرد. این جدای از بحث وقف و ابتدا و بحث مفهومی‌اش بسیار اهمیت دارد.
این قاری ممتاز کشورمان در ادامه گفت: صوت هر کدام از قاریان یک ویژگی خاصی دارد که باید درصدد تقویت آن باشند. اگر قاری، جای درست تلاوت کند و آن ویژگی خاص صدا پیدا شود، معرف آن قاری می‌شود. ما قاریان را از دو دسته می‌شناسیم ۱- از روی طنین ۲- از روی ملودی. وقتی که ما ثبات ردیف پیدا کردیم، باید ملودی‌هایی را در ردیف‌مان استفاده کنیم تا معرف شخصیت تلاوت ما باشد. بعنوان مثال وقتی استعاذه منشاوی را می‌شنوید، سریع می‌گویید منشاوی است.
شما یک قسمت های زیبای صدایتان را با تمرین کشف کنید که این قسمت های زیبا معرف تلاوت شما می‌شود. چیزی که معرف شخصیت تلاوتش باشد. عرب به این می‌گوید «بصمه» یعنی اثر انگشت. به این معنا که فلان ملودی و یا فلان قفله که این قاری خواند، برای خودش است و به نام خودش ثبت شده است.
در پایان این جلسه قرآن، محمد کاکاوند به بیان برخی مفاهیم آیات تلاوت شده پرداخت و درباره هدف از ارسال رسل گفت: خداوند متعال فرموده است «هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولًا مِّنْهُمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِهِ وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَهَ» و «وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ وَقَفَّیْنَا مِن بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ» تربیت و تذکر کار مستمر و پیاپی است. اینطور نیست که یکبار به کسی بگوییم و تکرار نکنیم. پیامبر(ص) بارها مسائل تربیتی و… را تکرار کرد. اگر می‌خواهیم در هر کاری پیروز شویم، باید استقامت داشته باشیم وگرنه موفق نخواهیم شد.
یادآور می‌شود جلسه قرآن محمد کاکاوند، در طول سال، جمعه ها از ساعت ۱۹ الی ۲۳ در حسینیه خامس آل عبا برگزار می‌شود.