مقاله: نظریات هنری
🌀 مقاله …
💠 تحقیق و نگارش: محمدکاکاوند
💠 موضوع: نظریات هنری
یکی از موضوعات مهمی که میان اهل فن همواره مورد تضارب آراء قرار گرفته و به همین منظور دیدگاههای مختلفی در باب اینکه اجرای چه چیزی هنرمندانه است و چه چیزی هنرمندانه نیست، بحث و گفتگوهای متعددی صورت گرفته است. امروزه در میان علاقمندان هنر و افرادی که از نزد خود، نظری را مطرح می کنند، حجم زیادی از دیدگاههایشان متکی بر تجربیات شخصی، نیازهای روحی، کیفیت اطلاعات فنی و ناشی از عدم کسب بسیاری از علوم وابسته و … می باشد. در کنار این موارد، عدم تعریف درستی از هنر و کار هنرمندانه ارائه نشده و همین موضوع نیز بر گنگی و نامفهوم بودن آن افزوده است. واضح و بدیهی است تا زمانیکه تعریف درستی از مقوله هنر و عواملی که چیزی را در نزد افراد، هنرمندانه تلقی می کند ارائه نشود، نمی توان به فهم درستی از عمل هنرمندانه دست یافت. همچنین روشن است که هنرمندانه شدن چیزی به طور قاطع به کسب یکسری از آگاهی ها، شناخت ها، کسب مهارتها و مهمتر اینکه توجه به اثرگذاری آن بر روی مخاطبین دارد. در طول تاریخ، اندیشمندان، صاحبان نظر و فلاسفه در باب هنر و کار هنرمندانه نظریات مختلفی را ارائه نموده اند. در این بخش به طور خلاصه و اختصار به چند نظریه هنر که توسط اندیشمندان ارائه شده است اشاره می کنیم:
🔅 نظریه مُحاکات: مبنای نظریه محاکات از اندیشه های افلاطون اخذ شده و تا قرن ۱۸ میلادی نیز حاکم بر تفکرات هنری بود. در نظریه محاکات، بازنمایی و ارائه موضوعات آرمانی دنبال می شود. ارائه نمونه وار و انجام الگوهای نزدیک به تفکر آرمانی جزو عقاید این نظریه است.
🔅 نظریه فرمالیسم: در نظریه هنر به مثابه فرم، ارائه فرم پیچیده و شاخص برای احساس هنری خاص صحبت می شود. از میان اندیشمندان شناخته شده، کانت از جمله افرادی است که در این باب نظریاتی ارائه کرده است.
🔅 نظریه بیانگری: نظریه بیانگری در ابتدای قرن بیستم میلادی مطرح شد. در نظریه بیانگری، بیان احساسات و درونیات و احساسات شخصی دنبال می شود. هر چیزی که موجب بیان احساسات و جنبه ها عاطفی گردد در این نظریه دنبال می شود.
🔅 نظریه زبان: نظریه زبان در اواخر قرن بیستم میلادی در حوزه فلسفه هنر مطرح شد. منظور از زبان، بهره گیری از یک شیوه خاص است که حاوی یک سیر اساسمند، منطقی و علمی باشد. در این نظریه، آثار هنری بر اساس مقولات منطقی، داشتن شیوه، وجود قاعده، دلالت و معنا مطرح می شود. قاعده مند دانستن اجرای یک کار هنری از اصول این نظریه می باشد.
🔅 نظریه نهادی: در نظریه نهادی، وجود یک یا چند عامل یا عنصر شاخص که از خود، اثری باقی بگذارد و نسبت به عناصر دیگر متمایز عمل کند صحبت به میان می آید.
نتیجه آنکه روشن است تبعیت از نظریات هنری موجب تفاوت دیدگاه نسبت به اجرای کار هنری می گردد. لذا لازم است برای نقد و بررسی یک اثر هنری، ابتدا نوع نگرش را مشخص کرده و بر اساس ضوابط مربوطه ارائه نظر نمود. همچنین لازم به ذکر است اندیشمندان در خصوص نقاط ضعف این نظریات نیز به بحث و گفتگو نشسته اند و نقدهای خود را نیز به تفصیل مطرح کرده اند. علاقمندان برای مطالعه بیشتر می توانند به کتبی با موضوع اصول زیباشناسی هنر مراجعه فرمایند.
موفق باشید
محمدکاکاوند
Shefa-qoran.ir