نارسایی در تلحین

نارسایی نقطه مقابل رسایی و به معنی وجود ضعف، کم توجهی و افت کیفیت است. لحن دارای سه رکن لفظ، حال، نغم و نغم نیز دارای سه رکن اساسی است:

الف): مدت یا مد الصوت – نارسایی در مدت یا کشش صوت زمانی است که قاری در کشش درجه صوتی خاصی دچار مشکل و ضعف شود. نارسایی در مدت صدا موجب افت کوک، نشاز و تغییر طابع در صوت می گردد.

ب): تحرک یا تمویج – نارسایی در تحرک و تمویج، در واقع همان ضعف در انجام انعطاف صوت، سرعت انتقالات و نحوه جابجایی میان درجات صدا است. تحریر یکی از مصادیق تحرک بوده و دارای اصول و ضوابط کیفی مخصوص به خود می باشد.

ج): مایه، مقام، نغمه، تونال، مُدال – نارسایی در مایه زمانی است که اجرای یک نغمه شبیه به آن چیزی نیست که به عنوان معیار و الگو معرفی می گردد. به طور دقیق تر، زمانیکه فواصل میان درجات صوتی به درستی طی نگردد، مایه یا ملودی تحت تأثیر قرار می گیرد و آن زمانی است که شنونده می تواند تشخیص دهد که فلان اجرا مانند الگو نبود یا نیست. نارسایی در نغم زمانی اتفاق می افتد که یکی از موارد فوق الذکر دچار مشکل یا ضعف باشد. جمله لحنی نیز به جمله ای گفته می شود که معیارهای صوت موسیقایی، ارکان نغم، رعایت و وجود صله صوتی و الزامات لفظ در آن رعایت شود.