نکته ای از کارگاه تخصصی هنر تلاوت ۱۳۹۷/۲/۲۴

(صله میم جمعی)

صله به معنی وصل کردن و متصل بودن است. در اصطلاح تجوید به معنی ادای پیوسته و یکپارچه حروف به دنبال یکدیگر می باشد. در رعایت صله، حرف قبل به حرف بعد متصل می گردد لذا اگر صله برداشته شود، سکت  و وقف جای آن را می گیرند. اصولاً صله برای سهولت در قرائت اجرا می شود. در رعایت صله در روایت حفص از عاصم قوانینی وجود دارد. منظور از صله میم جمع، عدم قطع صدای ضمایری همچون هُم، تم، هِم و کم می باشد.

در روایت حفص از عاصم قوانینی در این رابطه وجود دارد که به صورت خلاصه اشاره می گردد:

۱ – اصل قاعده قرائت حرف میم، بر سکون حرف میم است مانند بسیاری از کلماتی که در قرآن کریم قابل مشاهده است. در مصحف شریف، رعایت قانون و قاعده مذکور رعایت شده است و قاری نباید از پیش خود به کلمات صله دهد.

۲ – اگر بعد از حرف میم، اولین حرف ساکن باشد مانند ذلکم الله – قتلهم الانبیاء به حرف میم، ضمه داده است. حرف اول بعد از میم، ساکن است لذا به حرف میم، ضمه داده می شود. به این صله، صله میم جمعی بلااشباع گفته می شود. صله بلااشباع با ضمه می باشد.

۳ – اگر بعد از حرف میم، ضمیر استفاده شود مانند ثقفتموهم – وجدتموهم – فاتخذتموه که اصل آن ثقفتم هم و … است و چون عرب دو ضمیر را پشت سر هم نمی خواند لذا به ضمیر اول، واو مدی می دهد. به این صله، صله اشباع میم جمعی گفته می شود.

۴ – اگر بعد از حرف میم ساکن، حرف ساکن یا حرف متحرک بیاید، حرف میم به سکون خوانده می شود. در مواردی که میم جمعی ساکن است، حرف بعد از آن حتماً متحرک است.

محمدکاکاوند