نکته ای از کارگاه تخصصی هنر تلاوت ۱۳۹۷/۷/۱۳
💠 (مُواکِلِه و قَفز)
🌀 یکی از موارد تحرک در تلاوت، نحوه انتقال درجات صدا است. دو شکل کلی انتقال در تلاوت وجود دارد:
الف): قفز که با عناوینی همچون انتقال پرشی و دفعی نیز شناخته می شود.
ب): مُواکله که با عناوینی همچون انتقال پویشی و درجی نیز شناخته می شود.
▪️شکل طبیعی اجرای انتقالات به صورت درجی یا مدرج است که برای انتقال همگون درجات مقام هم باید به این صورت تمرین کرد.
▪️در اجرای درجات، باید اصل همگونی رعایت شود.
▪️قاری باید این توانایی را داشته باشد که در اجرای ردیف های موسیقایی به دو شکل مواکله و قفز عمل کند.
▪️قفز می تواند به صورت متصل یعنی در یک نفس لحنی و یا به صورت منفصل یعنی در دو نفس لحنی اجرا شود.
▪️برای تمرین اولیه در اجرای قفزات در هر مقام می توان از روی درجات ۱، ۵ و ۸ مقام تمرین نمود.
▪️شیوه خاص جابجایی درجات صوتی بر زیبایی اجرا و عذوبت تلحین می افزاید.
▪️شیوه خاص جابجایی درجات صوتی از موارد مهم سبک شناسی در تلاوت می باشد.
▪️جابجایی درجات صوتی به شکلی که موجب تغییر ملودی نیز شود را مدولاسیون پرده می گویند.
▪️شیوه مواکله و قفز در هر مدل از خوانندگی اتفاق می افتد. در تلاوت قرآن نیز به اشکال مختلف اجرا می شود.
▪️ردیف لحنی ای که جابجایی درجات صوتی در آن بسیار کم باشد یا اصلاً وجود نداشته باشد را ملودی مستقیم می گویند. نقطه مقابل مستقیمات را مزخرفات به معنی زیباسازی شده می گویند.
🔶 مطرح شده در کارگاه هنر تلاوت روز چهارشنبه مورخ ۱۳۹۷/۷/۱۳
✏️ محمدکاکاوند
