نکته ای از کارگاه تخصصی هنر تلاوت ۱۳۹۹/۳/۱۴
دلایل متعددی برای یادگیری جلوه های تنغیمی مقامات وجود دارد. یکی از دلایل مهم آن، ایجاد تنوع و رنگ آمیزی (تلوین) در اجراست. پس از یادگیری این جلوه های تنغیمی که موجب ارتقاء قدرت لحنی می شود، هنرجو باید تلاش کند که با توجه به سبک و شیوه لحنی خود و همچنین توانمندی های صوتی خود، ردیف لحنی منطبق بر طبع موسیقایی خویش را پیدا کند و این یکی از مهمترین فاکتورهای خواننده خوب است. خواننده خوب در واقع خواننده ای است که بر اساس نیازها و شرایط صوتی، از اندوخته های موسیقایی خویش به درستی و هوشمندانه استفاده کند. در اجرای این جلوه های تنغیمی و ردیف های موسیقایی باید به دو فاکتور بسیار مهم توجه کرد:
۱ – اجرای هر کدام از این ردیف ها باید به بروز احساسات خواننده کمک کند. یعنی صرف اجرای ردیف لحنی و بلد بودن تعداد زیادی ردیف لحنی ملاک نیست. در واقع آن ردیف موسیقایی ای منطبق بر طبع و توانمندی صوتی خواننده است که بتواند به بروز احساسات خواننده کمک کند نه آنکه فقط یکسری ردیف ها اجرا شود بدون اینکه نقشی در ایجاد حس داشته باشد. بسیاری از افراد هستند که ردیف های متعددی را اجرا می کنند اما توجهی به این موضوع نمی کنند.
۲ – اجرای هر کدام از ردیف ها باید منجر به بروز تکنیک و شیوه ای خاص که بیانگر توانمندی خاصی در خواننده است شود. مثلا خواننده ای، فلان مدل تحریر یا قفله ای را در فلان ردیف لحنی به شکلی اجرا می کند که بیانگر تسلط و مهارت وی است. از این جهت قاریان قرآن در بعضی از مقامات دارای تکنیک و مهارت خاص هستند مثلا شیخ راغب مصطفی غلوش در مقام راست دارای شگردهای خاصی است که در سایر مقامات به آن کیفیت نیست. و همچنین سایر قراء.
با در نظر گرفتن دو موضوع فوق، بسیاری از افراد هستند که زیبا هم می خوانند ولی تکنیک خاصی در اجرای ردیف ها و جلوه های تنغیمی ندارند و صرفا ردیف ها را دقیق و سالم اجرا می کنند ولی محتوای ملودیک در کارشان دیده نمی شود و اگر هم وجود دارد بسیار کمرنگ است. بعضی از افراد هم هستند که در اجرای ردیف ها دارای شیوه خاصی هستند اما شیوه خاصشان منجر به بروز احساساتشان نمی شود. بعضی افراد هم هستند که توجهی به هر دو عنصر یاد شده نمی کنند. غالبا افرادی که عنصر دوم را دارا هستند، به عنصر اول هم دست پیدا می کنند. پس یادگیری هر ردیف لحنی با درنظر گرفتن پردازش های صوتی و لحنی دارای ارزش فنی است زیرا هدف اینکار ایجاد تاثیر در خواننده و شنونده است و اجرای ردیف ها بدون درنظر گرفتن این عوامل، در واقع آهنگ بازی با کلمات قرآن است و کلمات قرآن محملی برای اجرای نغمات شده است.
🟢 مطرح شده در کارگاه تخصصی هنر تلاوت روز چهارشنبه مورخ ۱۳۹۹/۳/۱۴
***
هناک عده أسباب لتعلم الآثار الباقیه للسلطات. ومن أهم أسباب ذلک خلق التنوع والتلوین (Telvin) فی الأداء. بعد تعلم هذه التأثیرات اللحنیه التی تعزز قوه النغمه ، یجب على الطالب محاوله إیجاد خط نغمه یناسب طبیعته الموسیقیه حسب أسلوبه ونبره صوته ، وکذلک قدراته الصوتیه ، وهذا من أهمها فواتیر القارئ الجید. المطرب الجید هو المطرب الذی یستخدم احتیاطیاته الموسیقیه بشکل صحیح وذکاء بناءً على احتیاجاته وظروفه الصوتیه. یجب مراعاه عاملین مهمین للغایه فی أداء هذه التأثیرات اللحنیه والخطوط الموسیقیه:
۱- یجب أن یساعد أداء کل من هذه الصفوف فی التعبیر عن مشاعر القارئ. أی أن مجرد أداء خط نغمه ومعرفه عدد کبیر من خطوط النغمه لیس معیارًا. فی الواقع ، إنه خط موسیقی وفقًا لطبیعه المغنی وقدرته الصوتیه التی یمکن أن تساعد فی التعبیر عن مشاعر المغنی ، ولیس مجرد سلسله من المسرحیات بدون دور فی خلق الإحساس. هناک العدید من الأشخاص الذین یدیرون صفوفًا متعدده ولکنهم لا یهتمون بها.
۲- یجب أن یؤدی تنفیذ کل صف إلى ظهور تقنیه وطریقه خاصه تعبر عن قدره خاصه لدى القارئ. على سبیل المثال ، یؤدی المغنی نموذجًا معینًا للکتابه أو قفلًا فی خط معین من النغمه بطریقه تظهر إتقانه ومهارته. لهذا السبب ، فإن لقراء القرآن تقنیات ومهارات خاصه فی بعض المناصب ، على سبیل المثال الشیخ راغب مصطفى غلوش فی الموضع الصحیح لدیه حیل خاصه لیست بنفس الجوده فی المواقف الأخرى. وکذلک القراء الآخرین.
بالنظر إلى المسألتین السابقتین ، هناک العدید من الأشخاص الذین یغنون بشکل جمیل ، لکن لیس لدیهم تقنیه خاصه فی أداء الصفوف وتأثیرات المحاذاه ، ویقومون فقط بتنفیذ الصفوف بدقه وسلیمه ، لکن المحتوى اللحنی لا یظهر فی عملهم ، وإذا هناک أیضا خافت جدا. هناک بعض الأشخاص الذین لدیهم طریقه معینه فی أداء الصفوف ، لکن طریقتهم الخاصه لا تؤدی إلى مشاعرهم. هناک بعض الأشخاص الذین لا ینتبهون لکلا العنصرین. غالبًا ما یحصل الأشخاص الذین لدیهم العنصر الثانی أیضًا على العنصر الأول. لذلک ، فإن تعلم کل سطر من النغمه من خلال النظر فی عملیات الصوت والنغمه له قیمه فنیه لأن الغرض من ذلک هو إحداث تأثیر على المطرب والمستمع ، وأداء السطور دون مراعاه هذه العوامل هو فی الواقع لحن مع کلمات القرآن. تم تنفیذ الألحان.
قدمت فی ورشه عمل متخصصه حول فن التلاوه یوم الأربعاء ۱۴ مارس ۲۰۱۶