(کیفیت استعاذه قرائت)

موضوع استعاذه در قرآن کریم در ابواب مختلفی مطرح شده است. استعاذه از مراتب سلوک و در قرائت قرآن نیز شعاری اعتقادی است که همواره مورد تأکید قرار گرفته است. سند قرآنی استعاذه جهت قرائت قرآن نیز آیه ۹۸ سوره نحل است. در حدیثی از ابن مسعود در خصوص کیفیت استعاذه رسول اکرم (ص) نقل شده است که اذا قام اللیل یقول اعوذ بالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم و من همزه و نفحه و نفثه. این استعاذه سه ویژگی داشته است که به طور کلی می توان به صدای نجواگونه که قابل شنیدن و تشخیص برای دیگران است اشاره نمود. اصولاً برای استعاذه استفاده هر لفظی که التزام بر برائت از شیطان کند مجاز است. لفظ معروف اعوذ بالله من الشیطان الرجیم نیز در بین عالمان و قاریان قرآن، لفظ عام محسوب می شود فلذا شهرت بیشتری دارد.

حمیری از امام صادق (ع) در خصوص آیه ۹۸ سوره نحل سوال پرسید که یا اباعبدالله کیفیت استعاذه چگونه است که حضرت فرمود:           أستعیذ بالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم. علامه طباطبایی نیز در خصوص استعاذه فرموده اند محدود کردن استفاده از لفظ استعاذه در ابتدای قرائت چیزی جز سهل انگاری نیست و استعاذه روح حاکم بر تمامی قرائت است. در خصوص زمان استعاذه نیز قریب به اتفاق صاحبان نظر گفته اند که خواننده قرآن باید اراده قرائت داشته باشد و قرائت بدون اراده قبلی نیازی به استعاذه ندارد. همچنین اگر میان عبارات فاصله بیشتر از عرف بیفتد نیز نیاز به استعاذه است. در خصوص زمان استعاده، موارد دیگری نیز گفته شده است که باید در زمان دیگر به آن اشاره نمود. و اما علامه طبرسی در تفسیر مجمع البیان و ذیل سوره حمد در خصوص کیفیت قرائت استعاذه قراء سبعه چنین آورده است:

استعاذه در قرائت ابن کثیر، ابوعمروا و عاصم به شکل عبارت اعوذبالله من الشیطان الرجیم است

استعاذه در قرائت نافع، ابن عامر و کسایی به شکل عبارت اعوذبالله من الشیطان الرجیم انه هو السمیع العلیم می باشد.

استعاذه در قرائت حمزه کفی نیز به شکل عبارت نستعیذ بالله من الشیطان الرجیم می باشد.

موفق باشید – محمدکاکاوند