حکومت ایوبیان مصر
دولت ایوبی در سال ۵۷۰ قمری فاطمیان را از صحنه سیاسی مصر حذف کرد. به دنبال این حادثه حرکت علمی الازهر رو به ضعف نهاد چرا که صلاح الدین ایوبی پس از ملغی کردن مذهب شیعه اقدام به احداث مدارس جدیدی جهت تدریس مذاهب اربعه اهل سنت نمود و اموال زیادی جهت رونق آنها صرف کرد تا شیوخ، استادان و طلاب را به این مدارس جذب کند. بدین ترتیب میزان توجه و اقبال مردم به الازهر رو به کاهش نهاد. وی قلعه ای مشرف به قاهره و فسطاط بنا نهاد و در آن اقدام به ساخت مدرسه و مسجد کرد. همچنین مدرسه امام شافعی را جهت تدریس فقه اهل سنت بیان نهاد. اما دیری نپایید که الازهر اعتبار علمی خود را بار دیگر به دست آورد. با ظهور دولت مملوکیان در مصر و پس از پیروزی تاتارها بر بغداد و سقوط قرطبه در اندلس، الازهر دوباره پایگاه عالمان و طلاب سراسر عالم اسلامی شد و به نوعی تبدیل به مرکز فکری و فرهنگی دنیای اسلام گردید.
