حکم پایان قرائت قرآن با گفتن «صدق الله العظیم»

در روایات آمده است که پایان قرائت قرآن را با گفتن عبارت تصدیق به پایان ببرید؛ اما سؤال اینجاست که گفتن «صدق الله العظیم» چه حکم دارد؟ چرا شیعه و سنی در گفتن این جمله در پایان قرائت قرآن، اختلاف دارند؟

هر دو عبارت «صدق الله العلی العظیم» و «صدق الله العظیم» در پایان قرائت قرآن، پسندیده و مستحب است، اما برخی تعصبات باعث شده تا شیعه و سنی هر کدام به یکی از این عبارات بسنده کنند.

ممکن است اهل سنت، آوردن کلمه «العلی» را ترویج گرایش‌های غالیانه بدانند که امام علی(ع) را خدا و یا همطراز خدا در نظر می‌گیرند، با آنکه این بهانه کاملاً نادرست است که با قبول چنین بهانه‌ای باید آیاتی چون «و هو العلی العظیم» (سوره بقره، آیه ۲۵۵ و سوره شوری، آیه ۴) را از قرآن حذف کنیم.

با آنکه هر دو عبارت در روایات شیعی وجود دارد، اما قاریان شیعی نیز در مقابل اصرار نابجای اهل سنت بر حذف این کلمه، تلاش در احیای آن دارند.

امام صادق (ع) در ضمن اعمال نیمه رجب فرمودند: زمانی که قرائت قرآن به پایان رسید، در حالی که رو به قبله است بگوید: صَدَقَ‏ اللَّهُ‏ الْعَظِیمُ.

عبدالله‌بن‌سلام در ضمن سؤالاتی از پیامبر اکرم (ص) پرسید: در ابتدا و انتهای [قرائت] قرآن چه [بگوییم]؟ حضرت فرمودند: در ابتدای قرآن «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ»‏ و در پایان آن «صَدَقَ‏ اللَّهُ‏ الْعَلِیُ‏ الْعَظِیم».

بر این اساس، گفتن «صدق الله العظیم» در پایان تلاوت به خودی خود نه تنها ممنوع نیست، بلکه می‌تواند مستحب هم باشد، اما به دلیل آنکه شاید گفتن چنین عبارتی در عرف به معنای پذیرش استدلال نادرست اشاره شده باشد، برخی از مراجع تقلید مانند آیت الله مکارم شیرازی، توصیه می‌کنند که از گفتن آن خودداری شود.

در پایان پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال را می‌خوانیم:

•  آیت الله العظمی خامنه ای: اشکال ندارد.
•  آیت الله العظمی مکارم شیرازی: بر طبق معمول شیعه باید بگویید.
• آیت الله العظمی صافی گلپایگانی: همانطوری که در آیه شریفه «آیة الکرسی» قرآن می‌فرماید «و هو العلی العظیم» لذا شما هم در ختم قرآن بگویید «صدق الله العلی العظیم» موفق باشید.
• آیت الله مهدی هادوی تهرانی: مانعی ندارد مگر این که عنوان ثانوی خاصی مانند تأیید مذهب باطل بر آن صدق کند.