«حصان» با ایجاد تنوع در تلاوت قرآن هرگز مستمع خود را خسته نمی‌کرد

در نشست واکاوی ابعاد فنی تلاوت‌های قرآن استاد «عبدالعزیز محمد حصان» با اشاره به این امر که استاد حصان در تلاوت‌های خود پس از یک مجموعه فرازهای بسیار زیبا، شروع می‌کند به عادی و راحت خواندن، عنوان شد: «حصان» با ایجاد تنوع در تلاوت قرآن هرگز مستمع خود را خسته نمی‌کرد.

نشست واکاوی تلاوت‌های قرآن حصان

در بخش‌ پیشین نشست واکاوی ابعاد فنی تلاوت‌های قرآن استاد «عبدالعزیز محمد حصان» از قاریان ممتاز مصری که با حضور استادان «عباس سلیمی»، «سید محسن موسوی‌بلده» و «احمد ابوالقاسمی» از پیشکسوتان قرآنی کشورمان در سالن شورای خبرگزاری ایکنا برگزار ‌شد، با اشاره به این امر که استاد حصان در یک لحظه تصمیم می‌گیرد و هیچ چیز را برای سه دقیقه دیگر نگه نمی‌دارد، عنوان شد: بی‌پروایی استاد حصان در تلاوت قرآن علت ناتوانی قراء برای تقلید از وی است.
در ادامه این نشست استاد «محسن موسوی‌بلده» مخاطبان را به نکته‌ای که استاد حصان همواره به آن توجه داشته‌اند فراخواند و قراء ایرانی را نیز تشویق به این امر کرد و گفت: یکی از ویژگی‌هایی که در تلاوت‌های استادان مصری و به خصوص در رابطه با استاد حصان در تلاوت‌های طولانی که از حدود نیم ساعت هم بیشتر است، دارند این است که قاری مصری در بند این نیست که تمامی قطعات خواندنش به طور مطلق همگی ۱۰۰ باشد، وقتی من می‌گویم قطعه منظورم یک فرازی بین دو مرحله وقف است، قطعه را برخی افراد به نفس تعبیر می‌کنند و می‌گویند چند تا نفس قرآن خوانده یعنی این که چند جا وقف کرده و کارهایی که در آن قطعه می‌کنند بین دو نفس است.

وی در ادامه قراء ایرانی را در همین زمینه با قراء مصری مقایسه کرد و گفت: قراء ایرانی از ابتدای تلاوتشان تا انتها که صدق الله را می‌گویند قصد دارند که تلاوت آنان ۱۰۰ شود، چرا قاری هنگامی که در مجلسی در حال تلاوت قرآن است به طور دائم باید در این فکر باشد که همه قطعاتش باید عالی باشد، مگر نمی‌شود کاری کنیم که همه قطعات ۱۰۰ نباشد و تنها چند قطعه ۱۰۰ باشد، سعی کنیم بقیه قطعات هم عمدتا ۸۰ باشد و بگذاریم بعضی از قطعات ما بشود ۵۰ ولی از ۵۰ پایین‌تر نیاید.

گزارش ایکنا حاکی است، در ادامه نشست واکاوی ابعاد فنی تلاوت‌های استاد حصان «عباس سلیمی» قراء را به تلاوتی ساده و بدون تکلف تشویق کرد که برای خود آنان نیز التهاب و استرس ایجاد نکند، سپس موسوی‌بلده ضمن تائید سخن عباس سلیمی ادامه داد: قطعات خواندن قاری در یک تلاوت فقط باید بد نشود و خوب باشد، اما در این خوبی نخواهیم که خوب‌ترین در هر قطعه باشد، مثلا فرض کنید در یک قرائت ۶۰ قطعه و نفس خوانده شده است، اگر تصور کنیم هر ۶۰ قطعه درجه یک شد و به اصطلاح تشویق برانگیز شد به نظر من تلاوت جالبی نبوده است، زیرا تمام تلاوت زیبا بوده، اگر شما یک قطعه داشته باشید که به طور کامل زیبا باشد، مستمع نمی‌داند که کدام را نگاه کند، وقتی در یک اثر هنری قسمت‌‌های خیلی زیبا و معمولی می‌بینید بهتر می‌توانید زیبایی‌ها را مشخص کنید، وقتی به قطعه‌ای به طور کامل رنگ قرمز بزنند و بگویند این یک نقاشی است انسان چه چیزی را در آن نگاه کند ولی هنگامی که رنگ قرمز تنها در نقاط خاصی به کار رود و در کنار آن رنگ خاکستری و سیاه هم وجود داشته باشد، قرمز خود را نشان می‌دهد.

این پیشکسوت قرآنی در ادامه افزود: اگر این سیاست را داشته باشیم که حداقل هر چند دقیقه به چند دقیقه و چند نفس به چند نفس یک اوج زیبا البته اوج نه به معنای یک جیغ بالا بلکه یک زیبایی بالا را ارائه کنیم و دوباره معمولی شویم این یک فرصت ایجاد می‌کند و به قاری اجازه استراحت می‌دهد، یعنی معمولی شدن پس از یک فراز زیبا، البته معمولی خواندن معادل بد خواندن نیست، ما باید سعی کنیم معمولی بخوانیم و تمام قصدمان این نباشد که درجه یک از آب دربیاد، بعد از دو، سه، چهار قطعه در فضای مجلس التهاب خارق‌العاده‌ای ایجاد می‌شود، دوباره فضای مجلس آماده می‌شود برای پذیرش یک اوج جدید، اوج جدید به معنای جیغ جدید نیست فکر نکنیم فقط جیغ زیباست، دوباره مردم هم شارژ هستند و قاری هم برای اوج رفتن آماده است.

موسوی‌بلده با اشاره به این امر که استاد حصان در تلاوت‌های خود پس از یک مجموعه فرازهای بسیار زیبا، شروع می‌کند به عادی و راحت خواندن، تصریح کرد: قطعاتی که پس از فرازهای بسیار زیبا خوانده می‌شود نیز زیباست، ولی درجه آن‌ها ۶۰ و ۷۰ است، پس از تمام شدن یک قطعه، استاد حصان یک حمله جدید را شروع می‌کند، این ترتیب در سایر قراء هم وجود دارد ولی استاد حصان از این ویژگی به خوبی استفاده کرده است و با ایجاد تنوع باعث می‌شود که مستمع هرگز دلش نخواهد این تلاوت تمام شود.

وی افراد حاضر در سالن را تشویق به شنیدن تلاوت سوره «فصلت» کرد و گفت: اگر کسی تلاوت سوره «فصلت» حصان را گوش نکرده باشد هنوز حصان را گوش نکرده، اگر چه ۱۰، ۲۰ نوار تلاوت حصان را نیز شنیده باشد.

عدم تسلط مستمع بر معنای آیات قرآن توجه وی را تنها به صوت معطوف می‌کند

بنابر این گزارش، در ادامه این نشست، «احمد ابوالقاسمی» با بیان خاطره‌ای از استاد نعینع اظهار کرد: استاد نعینع در دیداری به من گفت: چرا آنقدر خود را در تلاوت قرآن زحمت می‌دهی، گفتم: برای این که تو نعینعی و جای خودت را به دست آورده‌ای ولی من باید برای خودم جا باز کنم و برای جا باز کردن باید زحمت بکشم. گفت: این امر درست است، من هم هنگام جوانی همینطور بودم.

ابوالقاسمی با اشاره به این‌که عدم تسلط بر معنای آیات از سوی ایرانیان سبب می‌شود توجه مستمعان فقط به صوت معطوف شود گفت: این امر یک تفاوت جدی برای جمعیت ایرانی با جمعیت مصری‌ها است، من به عنوان کسی که هر روز این امر را تجربه می‌کنم متوجه می‌شوم که در مجلسی که مستمع آیات را می‌شنود و معنی را نیز متوجه می‌شود در مقایسه با مجلسی که مردم معنی آیات را نمی‌دانند، خیلی راحت‌تر می‌خوانم و اعتماد به نفسم بیشتر می‌شود و می‌دانم اگر از کنار آیه‌ای آرام رد می‌شوم مردم اگر صوت برایشان جذابیت نداشته باشد حداقل جذب معانی می‌شوند.

این قاری بین‌المللی قرآن کریم محدودیت زمانی در مسابقات را علت دیگری برای این‌که قاری بخواهد تمام قطعات را به طور کامل ۱۰۰ بخواند دانست و اظهار کرد: این فرهنگ متاسفانه در خواندن قاریان ایرانی حاکم شده که باید اصلاح شود.

وی بیان کرد: «مهدی رحیمی» اهل کاشان است و خیلی از نوارهای حصان توسط ایشان تهیه و توزیع شده است، به خاطر عشق و علاقه زیادی که به استاد حصان داشت با خانواده ایشان رابطه برقرار می‌کند و با پسر وی که برنامه‌های استاد را هماهنگ می‌کند ارتباط جدی برقرار کرده بود و خیلی از نوارهایی که امروز گوش می‌کنیم توسط خانواده استاد حصان برای وی فرستاده می‌شد و ایشان تکثیر کرده و در اختیار مردم قرار می‌داد، ایشان قسم می‌خورد و می‌گفت بارها شده بود استاد حصان که نابینا بود، می‌گفت لطفا کسی تلاوت‌های مرا ضبط نکند چون من امروز آماده‌ نیستم و نمی‌توانم خوب بخوانم و دوست ندارم کسی صدای من را ضبط کند، مردم قبول می‌کردند ولی از نابینایی او استفاده می‌کردند و ضبط‌ها را روشن می‌کردند و جلوی ایشان می‌گذاشتند ولی هیچ‌کدام از دستگاه‌ها برنامه را ضبط‌ نمی‌کرد چون حصان راضی نبود تلاوتش ضبط شود.

در پایان این نشست عباس سلیمی طی سخنانی از همراهی صمیمانه استاد موسوی‌بلده و ابوالقاسمی تشکر کرد و گفت: آرزو می‌کنیم که خداوند بزرگ همه ما را اهل قرائت، تلاوت، تدبر در قرآن و عمل به قرآن قرار داده و در دنیا و آخرت ما را با قرآن محشور بفرماید.