قاری دوران طلایی تلاوت مصر
نهم ماه می میلادی مصادف با شصتوهفتمین سالروز وفات شیخ محمد رفعت، قاری نامدار مصری است؛ کسی که در جهان عرب به «گیتار آسمانی» ملقب شد و بنیانگذار مدرسه تجوید «الفرقانی» در مصر بود.
محمد رفعت از نسل اول و دوران طلایی قرائت مصر و در زمره قاریانی است که به تجوید و ادای کامل مخارج حروف اهتمام خاصی داشت و همین امر سبب شد به تأسیس مدرسه تجوید القرقانی همت گمارد.
کودکی با چشمانی زیبا
محمد رفعت در دو سالگی در اثر بیماری چشمی، بیناییاش را از دست داد؛ گفته شده است او در بدو ولادت کودکی زیبارو بود و چشمانی بسیار زیبا داشت؛ بهطوریکه یکی از زنان آن زمان به او رشک برده و از چشمانش تعریف و تمجید بسیار میکند.
او در پنج سالگی حافظ قرآن شد و در مسجد فاضل باشا در منطقه «سیده زینب» قاهره قرآن را فرا گرفت و برای یادگیری علم قرائات، تفسیر و مقامات موسیقایی قرآن در محضر شیوخ زمان خود تلمذ کرد.
از دستدادن پدر در ۹ سالگی
محمد رفعت در ۹ سالگی پدرش محمود رفعت را از دست داد و سرپرستی خانوادهاش را بر عهده گرفت و با وجود اینکه به قرائت قرآن روی آورد، اما از این راه کسب درآمد نکرد.
این قاری مصری در ۱۵ سالگی قاری مسجد فاضل پاشای قاهره شد و در بین مردم به شهرت رسید و محبوبیت یافت. او در رادیو مصر نیز تلاوت داشت.
مهربانی و دستگیری از فقرا
گفته شده که شیخ رفعت بسیار مهربان و دلسوز بود و نسبت به فقرا و نیازمندان احساس مسئولیت میکرد، روزی شیخ قبل از مرگ یکی از دوستانش با او دیدار کرد، دوستش با او درد دل میکرد و به مرحوم رفعت گفت: چه کسی پس از مرگم از دخترم حمایت و مراقبت میکند، شیخ متأثر شد و در روز بعد زمانی که داشت سوره «ضحی» را میخواند، وقتی به آیه «فاما الیتمیم فلاتقهر» رسید، یاد آن دختر افتاد و اشک از چشمانش سرازیر شد و مبلغی را برای کمک به دختر اختصاص داد تا ازدواج کند.
تداعی مفاهیم آیات با شنیدن صوت محمد رفعت
اسلوب محمد رفعت در تلاوت به گونهای بود که مفاهیم قرآن را برای مخاطب تداعی میکرد، او قرائت را با صوتی آرام آغاز میکرد و در ادامه کم کم اوج میگرفت و دلها را تحت تأثیر قرار میداد.
شیخ رفعت در تلاوت از مقامات موسیقایی بهره میبرد و میتوانست بدون اینکه مخاطب متوجه تغییر مقامات شود، از یک مقام به مقامی دیگر رفته و تلاوتش را گوشنواز کند.
صوتی که مانند هیچکس نیست
انیس منصور، نویسنده و ادیب مصری(وفات ۲۱ اکتبر ۲۰۱۱) صوت استاد رفعت را اینگونه توصیف کرده است: «صدای مرحوم رفعت هنوز هم زیباترین و جذابترین صوتهای قرآن است و این صدا شکوه و زیبایی منحصر به فرد و بینظیری دارد و قادر است تو را به عمق آیات و مفاهیم آن برساند، صوت او مانند هیچ کس نیست.»
سرطان حنجره و نپذیرفتن کمک مقامات کشورها برای درمان
شیخ محمد رفعت در سال ۱۹۴۳ به بیماری سرطان حنجره مبتلا شد و دیگر نتوانست قرائت کند، گفته میشود او با وجود اینکه هزینه درمان را نداشت و نیازمند بود، اما کمکهای مالی را که مقامات و پادشاهان کشورهای اسلامی برای درمان به او دادند، نپذیرفت و میگفت: قاری قرآن هیچ وقت خوار و کوچک نمیشود.
مرگ در روز تولد پس از هفت سال بیماری
استاد رفعت در نهم می سال ۱۹۵۰ پس از هفت سال تحمل رنج و بیماری درست در روزی که متولد شده بود، جان به جان آفرین تسلیم کرد و به دیار باقی شتافت.
پس از مرگ وی رادیو قرآن مصر خبر وفاتش را این طور اعلام کرد؛ «مسلمانان ما امروز یکی از چهرههای برجسته اسلامی را از دست دادیم»، رادیو سوریه هم در پیام تسلیتی که توسط مفتی وقت این کشور قرائت شد، ضمن تسلیت این ضایعه، اعلام کرد: «قاریای که صوتش را به اسلام بخشیده بود، چهره در نقاب خاک کشید».