نکاتی در مورد نبر (آکسان)
✅ نکاتی در مورد نبر (آکسان)
شرح و توضیحات نکات ذکر شده در فایل صوتی قبل 👆
❌ هیچ وقت روی حرف آخر کلمات آکسان نمی خورد. چون در این صورت حرف آخر کلمه به کلمه بعد می چسبد.
مثال: عاقبه روی ه نباید بخورد.
در عبارت (الحمد لله) اگر آکسان روی د بخورد می شود الحم دلله که معنا هم کاملا عوض می شود.
✳️ استثناء:
سه کلمه در قرآن فعل مثنی هستند که هنگام وصل به کلمه بعد مشخص نیست مثنی هستند یا مفرد:
ذاقا الشجره، و استبقا الباب، قالا الحمد لله
در حالت وصل کلمات (ذاقا، واستبقا، قالا) از نظر تلفظ فرقی با (ذاق، واستبق، قال) ندارند. برای اینکه مشخص شوند این افعال مثنی هستند نه مفرد در این کلمات استثناءا باید آکسان روی حرف آخر بخورد. ذاقا #قا ، واستبقا #قا ، قالا #لا
❌ روی حروف اضافه ای که به “اول” کلمه اضافه می شوند آکسان نمی خورد. مثل: أ، ب، ت، س، ف، ل، و
مثال:
أنحن روی أ نخورد.
۱⃣ اگر در کلمه ای (تشدید یا سکون یا حرف مدی) باشد و بعد از آن ۲ یا ۳ حرف متحرک باشد آکسان بعد از (تشدید یا سکون یا حرف مدی) می خورد. مثل: رحمته (روی #م)، ربنا (روی #ب)، عاقبه (روی #ق)
۲⃣ اگر بعد از (حرف مدی) یک حرف متحرک باشد آکسان روی خود (حرف مدی) می خورد. مثل: لله (روی #لا)
اگر بعد از (تشدید یا سکون) یک حرف متحرک باشد آکسان روی حرف قبل از (تشدید یا سکون) می خورد. مثل: الحمد (روی #حم)، ربی (روی #رب)
👌 نکته: اگر در کلمه ای بیش از یک (حرف مدی یا حرف ساکن یا حرف مشدد) باشد قاعده آکسان را از آخرینشان محاسبه می کنیم.
مثال: در کلمه (فأسقیناکموه) دو حرف ساکن و دو حرف مدی وجود دارد که قاعده آکسان از آخرین مورد (مو) اجرا می شود. بعد (مو) فقط یک متحرک وجود دارد پس آکسان روی #مو می خورد.
❗️ بعضی وقتها در أثر وقف ممکن است آکسان کلمه تغییر کند.
مثال: در کلمه مالک در حالت وصل بعد حرف مد ۲ متحرک داریم پس آکسان روی #ل، ولی در هنگام وقف حرف ک ساکن می شود و بعد حرف مد یک متحرک بیشتر نداریم پس آکسان روی #ما می خورد.
ولی در کلمه رحمته چه در هنگام وقف و چه در هنگام وصل آکسان روی #م می خورد چون در هر دو حالت ۲ یا ۳ متحرک بعد از سکون وجود دارد.
☑️ استاد مهدی حسنی
