نکته ای از کارگاه تخصصی هنر تلاوت ۱۳۹۷/۱/۲۴
از جمله مهمترین مواردی که در مهندسی تلاوت باید همواره مورد توجه و دقت قاری قرار گیرد، استفاده و بهره گیری از روش های اوج گیری بر اساس مقدار توانمندی صوتی است. در تلاوت قاریان مشهور جهان اسلام، روش های متعدد و مختلفی مورد استفاده قرار گرفته است. در بین روش های مذکور، چند روش به عنوان روش های شایع و پرکاربرد شناخته شده است که ذیلاً به آن اشاره می گردد. خاصیت و اهمیت شناخت روش های اوج گیری از این جهت حائز اهمیت است چرا که موجب استفاده صحیح و مطلوب از تمام ظرفیت صوتی در تلاوت می گردد.
روش اوج گیری از درجه ۴ بیات (کلید روش: تبدیل نغمه بیات نوا به قرار رست) با خاصیت مقام حسینی
این روش همواره با نام استاد منشاوی عجین است و در واقع یکی از شاخصه های سبک ایشان نیز محسوب می شود. اساتیدی همچون شبیب، غلوش، رزیقی و … از این روش اوج گیری در تلاوت خود بهره گرفته اند. مهمترین خاصیت این روش، بهره گیری از ارتفاع ۵/۱ اکتاوی می باشد. قاریانی که در استفاده از روش دوم دچار محدود ارتفاع صوتی هستند (مانند مقلدین استاد شحات) و همواره مقامات بیات و رست را در تلاوت اجرا می کنند لازم است از این مدل اوج گیری استفاده کرده و پس از ورود به مقام رست، مانند روش دوم در مقام رست به کار خود ادامه دهند.
روش اوج گیری از درجه ۷ بیات (کلید روش: اجرای مقام نوروز و تبدیل آن به قرار رست) با خاصیت مقام نوروز
این روش همواره با نام استاد مصطفی اسماعیل همراه است و شکل بدیع اجرای این نغمه از ابداعات این استاد بزرگ محسوب می شود. اساتیدی همچون شحات انور و بسیاری از قاریان هم عصر مصطفی اسماعیل از این روش اوج گیری در تلاوت خود استفاده کرده اند. اساتیدی مانند کامل یوسف، علی البنا، سعید الزناتی، عبدالعال و … نیز پیرو این روش اوج گیری هستند. مهمترین خاصیت صوتی این روش اوج گیری، استخدام ۱۵ درجه صوتی (دو اکتاو) در تلاوت می باشد.
🔶 مطرح شده در کارگاه هنر تلاوت روز چهارشنبه مورخ ۱۳۹۷/۱/۲۴
✏️ محمدکاکاوند