نکته ای از کارگاه تخصصی هنر تلاوت ۱۳۹۷/۱/۳۱
مبحث لحن جلی و خفی
- لحن در لغت به معنی میل و انحراف است و معانی ای همچون خطا، اشتباه، غفلت نیز برای برای آن ذکر شده است. منظور از انحراف، انحراف از قاعده و استاندارد صحیح ادا است.
- تعریف لحن جلی: خطایی است که بر الفاظ عارض می شود و بر موازین قرائت خلل وارد می کند و آنچه را که باید به میزان و استاندارد باشد را دچار دگرگونی می کند. گاهاً این خلل بر قواعد اعراب زبان عربی و تغییر و یا عدم تغییر معنی لفظ می گردد. برای مثال ممکن است اعراب کلمه ای را تغییر دهیم ولی معنای آن تغیر نکند. گاهاً با تغییر اعراب نیز تغییر معنی اتفاق می افتد.
- علت نامگذاری: به دلیل آشکاری و ظهور آن و عدم خفا و قابل تشخیص بودن توسط هر کسی به این نام متصف است.
- سخاوی از علمای قرائت در تعریف لحن جلی گفته است، لحن جلی عبارت است از تغییر در اعراب و لحن خفی یعنی ضایع کردن حق حرف که شامل مسائل تجویدی اعم از تلفظ، صفت و حکم است. لحن جلی لفظ را تضییع و لحن خفی حق حرف را از بین می برد.
- لحن جلی بر دو قسم است: لحن جلی در حروف و حرکات
- لحن جلی در حروف شامل سه مورد است:
۱ – تبدیل حرفی به حرف دیگر
۲ – حذف کردن حرف
۳ – اضافه کردن حرف
- لحن جلی در حرکات شامل سه مورد است:
- – تبدیل حرکت به حرکت دیگر
- – ساکن کردن متحرک
- – متحرک کردن ساکن
- در هر شش مورد فوق الذکر یکسان است که معنی کلمه تغییر کند و یا نکند و در هر صورت صحیح نیست.
🔶 مطرح شده در کارگاه هنر تلاوت روز چهارشنبه مورخ ۱۳۹۷/۱/۲۴
✏️ محمدکاکاوند
