بی‌پروایی «حصان» در تلاوت قرآن علت ناتوانی قراء در تقلید از وی است

در نشست واکاوی ابعاد فنی تلاوت‌های قرآن استاد «عبدالعزیز محمد حصان» با اشاره به این امر که استاد حصان در یک لحظه تصمیم می‌گیرد و هیچ چیز را برای سه دقیقه دیگر نگه نمی‌دارد، عنوان شد: بی‌پروایی استاد حصان در تلاوت قرآن علت ناتوانی قراء برای تقلید از وی است.

نشست تحلیل تلاوت‌های «عبدالعزیز حصان»

در بخش‌ پیشین نشست واکاوی ابعاد فنی تلاوت‌های قرآن استاد «عبدالعزیز محمد حصان» از قاریان ممتاز مصری که با حضور استادان «عباس سلیمی»، «سید محسن موسوی‌بلده» و «احمد ابوالقاسمی» از پیشکسوتان قرآنی کشورمان در سالن شورای خبرگزاری ایکنا برگزار ‌شد، با اشاره به این امر که وی با فهم و درک قرآن را قرائت می‌کند و معانی و مفاهیم آیات را به خوبی می‌فهمید، عنوان شد: وقف‌های مناسب استاد «حصان» در هنگام تلاوت دلالت بر تعمق وی بر آیات قرآن دارد.

در ادامه این نشست «احمد ابوالقاسمی» صدای استاد حصان را دارای زیبایی، تازگی و طراوت خواند و گفت: استاد حصان بی‌پروایی خاصی در خواندن دارد و هیچ چیز را برای ۱۰ دقیقه دیگر خود نگه نمی‌دارد و این امر دلیل عدم توانایی قراء به منظور تقلید از سبک او است، حصان در لحظه تصمیم می‌گیرد یعنی تصمیم خود را برای سه دقیقه دیگر نگرفته است، وی همانند شخصی است که در یک جنگل به راه می‌افتد و می‌گوید: «ببینیم هر چه شد شد، بالاخره به یک جایی می‌رسیم».

وی با اشاره به این‌که برخی قراء در ابتدای تلاوت خود شروع به استفاده از مقامات مختلف می‌کنند اما قسمتی از آن را نگه می‌دارند و از این‌که تمام هنر خود را ارائه دهند می‌ترسند، تصریح کرد: استاد حصان به منبعی وصل است که انگار هیچ ترسی ندارد، وی خود را به آیات می‌سپارد و این یکی از نقاط ویژه و مثبت تلاوت‌های استاد حصان است و همین امر موجب می‌شود که هیچ وقت نمی‌توانیم این تلاوت را حتی چند ثانیه‌ را گوش نکنیم، استاد حصان همان لحظه تصمیم می‌گیرد و همان جا خلق می‌کند، تلاوت او چیزی نیست که قبلا به آن فکر کرده باشد، برای ذهن و فکر و هوش و ذکاوت و ذوق ایشان نمی‌توان انتهایی تصور کرد.

وی در ادامه افزود: استاد حصان ترسی از خواندن نداشته است و از همان ابتدای تلاوت ناب‌ترین حرکات را انجام می‌داد، استاد طاروطی به من می‌گفتند کمتر کسی پیدا می‌شود که به سراغ چنین آیات سختی برود و آن را بخواند، این آیات را هر کسی نمی‌تواند این گونه وقف کند و این کار هر کسی نیست. در حدود نیم ساعتی که با استاد طاروطی صحبت می‌کردیم بحث کلی ما همان خلق حرکات لحنی در یک زمان واحد و در اصطلاح در یک نفس از سوی استاد حصان بود و این از ویژگی‌های خاص ایشان است که ذهن ایشان از نظر آهنگ و خاص بودن آن نامحدود است.

ابوالقاسمی برگزاری چنین جلساتی را ایجاد راهی برای پیشرفت خواند و تصریح کرد: ما یک چیز را نباید فراموش کنیم و آن ظرف زمانی است که آن موقع وجود داشته است. ما از استاد «احمد نعینع» سئوال کردیم که مصر چگونه به این‌جا رسید و آیا باید بگوییم که مثلا منشاوی و عبدالباسط روغن حیوانی می‌خوردند و یا چیز دیگری بوده است؟ چه چیزی این‌ قراء را وادار می‌کرد که این‌گونه بخوانند؟ گفت: جمهور، ما معلم‌هایمان را از دست داده‌ایم و دیگر معلم نداریم. گفتم یعنی استاد گفت: نه جمهور، یعنی جمعیت پامنبری که در مصر وجود داشت، این جمعیت قاری را قاری می‌کند.

وی با ارائه مثالی بیان کرد: فرض کنید من به عنوان یک قاری‌ که هر روز به تلاوت قرآن می‌پردازم، امروز صبح می‌روم و در جلسه‌ای به قرائت قرآن مشغول می‌شوم که جمعیتی که در آن‌جا جمع شده‌اند برای قرآن گوش کردن نیامده‌اند، این امور روحیه قاری را خراب می‌کند، در ابتدای جلسات اداری در کشور ما قرآن خوانده می‌شود ولی افرادی که در آن‌جا حضور دارد برای قرآن گوش کردن نیامده‌اند، این امر سبب می‌شود این قاری ساعت ۱۰ صبح این‌گونه بخواند و هیچ لذتی نیز از تلاوت خود نبرد و حتی از بی‌اعتنایی مستمعان خود تأثیر منفی هم می‌گیرد، اما تصور کنید قاری در جلسه‌ای به تلاوت قرآن بپردازد که افراد کیلومترها راه آمده‌اند تا خواندن آن شخص را بشنوند، این قاری متحول می‌شود و انگیزه پیدا می‌کند.

این قاری بین‌المللی قرآن کریم با اشاره به این‌که قبل از انقلاب اسلامی ایران جوانانی که از آنان هیچ توقعی برای انجام بعضی کارهای بزرگ وجود نداشت ولی با پیروزی انقلاب و ایجاد یک جو عظیم که در کشور به وجود آمد کسانی ساخته شدند که جان خود را فدا کردند، اظهار کرد: اگر ما بتوانیم در کشورمان با هر وسیله‌ای این فضا را ایجاد کنیم می‌توانیم این امید را داشته باشیم که خیلی از قاریان ما می‌توانند تلاوت بهتری داشته باشند، در جلساتی که با عنوان جلسه قرآن در کشور ما برگزار می‌شود و مردم به خاطر استماع قرآن می‌آیند قاریان ما بهتر می‌خوانند، به این موضوع باید اهمیت بیشتری داده شود.

وی در ادامه افزود: علاقه مردم مصر به قرائت قرآن و نگاهشان به قرائت قرآن باعث پرورش این قاریان توانا شده است، ان‌شاء‌الله ما نیز بتوانیم در کشورمان با شناخت نیازها و فرهنگ‌سازی چنین کارهایی را انجام دهیم.

گزارش ایکنا حاکی است، سید محسن موسوی‌بلده نیز در ادامه این نشست طی سخنانی اظهار کرد: مصر کشوری است که در برهه‌ای از زمان زیباترین فرد تاریخ در آن حکومت کرده است و گویا مردم مصر در ذاتشان زیبایی دیدن و زیبایی شنیدن است، چرا که یوسف (س) زیباترین فرد تاریخ، زیباترین مدیریت را بر کشور آنان داشته است، ما نباید بگوییم فرعون‌ها فقط در مصر بوده‌اند، البته این خود نافی این مسئله نیست که مثلا ما در کشور خودمان چون یوسف نداشته‌ایم نمی‌توانیم مثل قاریان مصری بخوانیم. در کشور ما چنان ظرفیت‌هایی وجود دارد که در نهایت مورد تعریف پیامبر گرامی اسلام (ص) واقع شدیم و این نشان‌دهنده استعداد مردم کشور ما نیز است.

وی با اشاره به این امر که ما در رابطه با هنر قرائت قرآن به پای قاریان مصری نمی‌رسیم، تصریح کرد: قراء ایرانی از قراء سایر کشورها به قاریان مصری نزدیک‌تر هستند و این امر به خاطر استعداد ویژه‌ای است که در این سرزمین و برای این سرزمین تعریف شده و در کلام پیامبر اسلام(ص) مطرح شده است که «اگر علم در ثریا باشد مردانی از ایران به آن دسترسی پیدا می‌کنند».