شش مؤلفه مهم در مهندسی تلاوت

در موضوع مهندسی تلاوت، شش مؤلفه مهم باید همواره مورد دقت قرار گیرد. این مؤلفات هم جنبه صوتی و هم جنبه تنغیمی داشته و حائز اهمیت است.  عدم توجه به شش مؤلفه ذیل موجب عدم ایجاد نظم و ساختار قوی در اجرا می شود:

الف): نت تونیک یا کوک شروع – تونیک بر اساس زمان و مدل تلاوت تنظیم می شود، تونیک با انعطاف صدا، احساسات، توانمندی صدا و … ارتباط مستقیم دارد.

ب): ردیف – به مجموعه ای از نغمات که بر اساس ضوابط خاصی موسیقایی که در یک مجموعه کنار هم قرار می گیرند را ردیف می گویند. بدون شناخت ردیف، اجرای یک تلاوت منظم و ساختارمند غیر ممکن است. ردیف ارتباط مستقیم با کوک شروع دارد و کیفیت و کمیت ردیف ها بر اساس مدل تلاوت تنظیم می شود. کیفیت ردیف است که توانمندی لحنی و علمی خواننده را در حوزه لحن نشان می دهد. ابزار طراحی موسیقایی تلاوت، ردیف است و با ردیف است که ساختار تلاوت شکل می گیرد. ردیف همان نقشه تلاوت است.

پ): مدولاسیون که به طور کلی به معنی تغییر دادن است و در تلاوت در دو حوزه تغییر درجه صوتی و نغمه موضوعیت دارد. مدولاسیون در واقع همان کیفیت چهارچوب ها و ساختارهاست که بر اساس ردیف شکل می گیرد.

ت): اوج – یک اثر موسیقایی باید دارای اوج باشد. اهمیت اوج در هنرهای آوازی در آن است که کیفیت مدیریت صدا و طنین پردازی خواننده را روشن می کند. یک اثر هنری با وجود اوج، کامل محسوب می شود. اوج ارتباط مستقیم با ردیف و مدولاسیون دارد زیرا راه و روش رسیدن به درجات اوج، بهره گیری از این مؤلفه مهم می باشد.

ث): تنوع – تنوع نقطه مقابل سکون در اجراست و دارای ابزارهای تکنیکی مختلفی در اجرا می باشد. تنوع در یک تقسیم بندی به دو دسته تنویع الاصوات و تنویع الانغام تقسیم می شود.

ج): تحرک – عاملی که عوامل پیشین را پردازش کرده و روح جذابیت و زیبایی را به آن می بخشد، تحرک است. تحرک موجب می شود تا روح خلاقیت بر روی کار حاکم شود و قدرت تنغیم ارتقاء یابد.

مطرح شده در جلسه 5 بهمن 1401 کارگاه هنر تلاوت

محمدکاکاوند