نگاه قاریان به تلاوت قرآن کریم باید عوض شود
در نشست تخصصی تحلیل تلاوت استاد «محمد رفعت» در خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا) تاکید شد؛ نگاه حال حاضری که نسبت به تلاوت قرآن وجود دارد، نگاهی اشتباه است و باید اصلاح شود.
 |
| نشست تحلیل تلاوت «محمد رفعت» در خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا) |
به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، نشست تحلیل تلاوت‌های استاد «محمد رفعت» از قاریان ممتاز و برجسته جهان اسلام بعد از ظهر روز شنبه، ۲۶ اردیبهشت‌ماه، با حضور «عباس سلیمی» پیشکسوت قرآنی، «سیدمحسن موسوی‌بلده» داور بین‌المللی، «مهدی دغاغله» کارشناس قرآنی، «احمد ابوالقاسمی» قاری بین‌المللی و جمعی از علاقه‌مندان به قرآن کریم در محل سالن کنفرانس ایکنا برگزار شد که بخش‌های پیشین گزارش این نشست از نظر خوانندگان محترم گذشت.
در ادامه «عباس سلیمی» خادم‌القرآن و پیشکسوت قرآنی که اجرای این نشست را بر عهده داشت نیز در تکمیل صحبت‌های مهدی دغاغله گفت: ظاهراً نام آن افسر انگلیسی نیامده اما آن‌چه گفته شده این است که این فرد از تلاوت‌های رفعت تأثیر پذیرفته و حتی به دین مبین اسلام نیز گرایش پیدا کرده و مسلمان شده است.
وی با اشاره به برنامه‌ریزی رادیو قاهره برای پوشش تلاوت‌های استاد رفعت افزود: علاقه‌مندان استاد رفعت می‌دانستند که روزهای سه‌شنبه و جمعه هر هفته ساعت ۲۱ شب زمان پخش تلاوت‌های استاد رفعت از رادیو سراسری قاهره بوده و با این‌که تلاوت‌های این استاد به صورت مستقیم پخش می‌شد، در محل تلاوت استاد رفعت جمعیت انبوهی برای استماع تلاوت‌های وی جمع می‌شدند.
این پیشکسوت قرآنی تصریح کرد: حتی نقل شده که در ساعات پخش تلاوت‌های استاد رفعت از رادیو قاهره خیابان‌های مصر خالی از جمعیت می‌شده است زیرا مردم به دلیل عشقی که به این استاد قرآنی داشتند برای استماع تلاوت‌هایش به منازل خود می‌رفتند.
سلیمی با اشاره به مختصری از زندگی‌نامه استاد رفعت تصریح کرد: استاد «ابوالعینین شعیشع» از قاریانی بود که بسیار زیاد از تلاوت‌های استاد رفعت تأثیر پذیرفته و حتی نقل شده است که استاد عبدالباسط نیز در دوران جوانی از استاد رفعت تقلید می‌کرده است.
در پایان این نشست نیز احمد ابوالقاسمی با اشاره به صحبت‌های اولیه خود مبنی بر بی‌برنامه بودن استاد رفعت در تلاوت قرآن گفت: هما‌نگونه که عنوان شد منظور از بی‌برنامه بودن، در این‌جا به معنی بی‌برنامه بودن مانند برنامه‌‌های روزمره ما نیست و نباید برداشت منفی از آن کرد و بی‌برنامه بودن تلاوت‌های رفعت در واقع عین با برنامه بودن است.
وی افزود: شاید استاد رفعت ۷۰ سال پیش که مبادرت به تلاوت قرآن کریم می‌کرد نمی‌دانست که روزی جمعی بنشینند و درباره تلاوت‌های وی بحث کنند و تلاوت‌هایش را بررسی کنند و شاید اگر استادانی مانند رفعت می‌دانستند که جمعی باشند که قدر تلاوت‌های آن‌ها را بدانند چه بسا اهتمام بیشتر و ویژه‌ای برای این نوع تلاوت به خرج می‌دادند.
ابوالقاسمی تصریح کرد: ما نباید نگران این امر باشیم که اگر امروز در جایی خواندیم و مستمعان نیز از تلاوت ما استقبال نکردند چیزی را از داست داده باشیم و بخواهیم اصالت را کنار گذاشته و به تلاوت معمولی روی بیاوریم تا حس تشویق مستمعان را بر انگیزیم.
در ادامه عباس سلیمی در پاسخ به سؤال یکی از حاضران در نشست مبنی بر این‌که راه‌های انس با تلاوت‌های رفعت چیست و اگر تلاوت‌های استادانی مانند رفعت تحلیل می‌شود چگونه می‌توان از آن‌ها استفاده کرد، تأکید کرد: باید توجه کرد که «هر گلی بویی دارد»، ما در این نشست اصلاً تأکیدی نداریم که سبکی خاص از تلاوت در جامعه رواج پیدا کند و سبکی دیگر رواج پیدا نکند.
وی افزود: از جهتی دیگر خداوند انسان‌ها را دارای سلایق و علایق گوناگون آفریده و در بعد ذوقی کار از یک رنگ یا یک صدا یا یک نغمه، یا یک لباس یا یک غذای خاصی بیشتر خوششان بیاید، این‌ها نکاتی است که در بعد روانشناسی و مخاطب‌شناسی کار باید بشناسیم و باید به گونه‌ای مطرح شود که هر کدام از نعمت‌ها مخاطب و جایگاه خود را به صورت طبیعی بیابد.
این پیشکسوت قرآنی تصریح کرد: این‌که عنوان کردید که استادان در جلسات قرآن سبک‌هایی از سبک محمد رفعت مانند سبک استاد عبدالباسط یا منشاوی را پیشنهاد می‌کنند، این امر به طور کامل آموزشی است، زیرا استاد تشخیص می‌دهد که صدای قرآن‌آموز برای تقلید از سبک استاد منشاوی مناسب است و نه استادی دیگر و اگر وی به طور مثال تقلید از سبک تلاوت مصطفی اسماعیل را به ما پیشنهاد کند ما را به خوبی راهنمایی نکرده است.
 |
| «احمد ابوالقاسمی» قاری بین‌المللی قرآن کریم |
سلیمی عنوان کرد: البته این‌که استاد تشخیص دهد ما باید از چه سبکی تقلید کنیم کاری بسیار سخت است و استاد باید به تجوید و صوت و لحن تلاوت بسیار مسلط باشد، بعضی از استادان نیز محوریت تقلید را یک استاد مثلاً استاد منشاوی قرار می‌دهند و به قرآن‌آموز توصیه می‌کنند که در فرازها و گوشه‌هایی از تلاوت، از سبک استادانی مانند استاد «مصطفی اسماعیل» یا «حصری» استفاده کنید.
این کارشناس قرآنی ادامه داد: ما الگوهایی مانند محمد رفعت را معرفی می‌کنیم اما این تجویز را نمی‌کنیم که صرف تقلید در ساحت قرائت کشورمان باشد و به طور حتم بعد از الهام‌گیری اولیه باید به دنبال ابتکار و خلاقیت در تلاوت قرآن کریم نیز باشیم.
در ادامه احمد ابوالقاسمی نیز در پاسخ به این سؤال شرکت‌کننده در نشست تحلیل تلاوت‌های استاد رفعت با اشاره به لزوم تغییر نگاه نسبت به تلاوت بعضی از قاریان گفت: نگاه حال حاضر ما به تلاوت قرآن، نگاهی اشتباه است و باید اصلاح شود.
وی در پایان گفت: ما اگر یک سطح‌بندی در قرائت قرآن کریم داشته باشیم، مبنا به طور اصولی بر این نیست که یک قاری مبتدی بخواهد از استاد رفعت تقلید کند، بلکه باید بدانیم که درجه تلاوت‌های استاد رفعت در حدی نیست که هر کسی بخواهد از آن تقلید کند و یک قاری مبتدی نمی‌تواند از تلاوت فردی مانند رفعت تقلید کند.